Τεχνητή καρδιά: Είμαστε άραγε κοντά στο όνειρο;

Αρχές Αυγούστου ο αγγλικός Tύπος έδωσε μια εντυπωσιακή είδηση. Ο Mathew Green, ένας 40χρονος που δεν μπορούσε να περπατήσει ούτε λίγα βήματα λόγω καρδιακής ανεπάρκειας, έβγαινε από το νοσοκομείο Papworth του Καίμπριτζ με

μία πλαστική καρδιά στο στήθος του.


Με την καρδιά αυτή επέστρεψε στο σπίτι του, στους φίλους του και σύντομα στη δουλειά του. Μια καρδιά που στοχεύει σε μια ζωή μερικών ετών, μέχρις ότου αντικατασταθεί από ένα νεότερο μοντέλο ή υποστεί μεταμόσχευση με φυσική καρδιά. Σήμερα τα μεταμοσχευτικά κέντρα σε όλο τον κόσμο κλείνουν το ένα μετά το άλλο, κυρίως από έλλειψη δοτών.


Χιλιάδες άνθρωποι στον κόσμο μάταια περιμένουν για να υποβληθούν σε μεταμόσχευση, ενώ οι αριθμοί των ανθρώπων με τελικό στάδιο καρδιακής ανεπάρκειας αυξάνουν κάθε μέρα. Άραγε πλησιάζει η ημέρα που με ασφάλεια θα μπορεί κάθε καρδιοπαθής να αλλάζει την καρδιά του με μία τεχνητή και να προσβλέπει σε μια επιβίωση 30-50 χρόνων μετά την εμφύτευση της τεχνητής καρδιάς χωρίς να υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές;

Οι εξελίξεις δείχνουν ότι κινούμεθα στον σωστό δρόμο προς το όνειρο.
Η πρώτη προσπάθεια έγινε από τον Denton Cooley στο Χιούστον το 1969 αλλά ο άρρωστος έζησε μόλις 3 ημέρες. Το 1982 έγινε η δεύτερη σοβαρή προσπάθεια εμφύτευσης τεχνητής καρδιάς από τον Kolff και ο άρρωστος έζησε 112 μέρες. Ακολούθησαν και άλλες προσπάθειες με καλύτερη του ασθενή Schroeder που έζησε κοντά στα 2 χρόνια. Όμως, οι άρρωστοι αυτοί ήσαν νοσοκομειακοί άρρωστοι που ζούσαν μέσα στο νοσοκομείο και παρουσίαζαν σειρά επιπλοκών.

Ο πρώτος άρρωστος με τεχνητή καρδιά τύπου Syncardia που πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο για να κάνει μια φυσιολογική ζωή ήταν ο Κάρολος Οκέκε το 2008 στην Αμερική. Έκτοτε έγιναν 900 περίπου ανάλογες προσπάθειες σε όλο τον κόσμο. Αυτή του Εγγλέζου Green είναι η πρώτη προσπάθεια στην Αγγλία που ο ασθενής βγήκε από το νοσοκομείο με ένα σάκο στην πλάτη του όπου υπάρχει το σύστημα μπαταριών που τροφοδοτεί την τεχνητή του καρδιά. Ο τύπος αυτός της τεχνητής καρδιάς είναι ο ενδεδειγμένος για τους αρρώστους που ολόκληρη η καρδιά στο σύνολό της (αριστερά και δεξιά κοιλία) αδυνατεί να λειτουργήσει.


Οι αντλίες υποστήριξης που σήμερα χρησιμοποιούνται ευρύτατα και στη χώρα μας έχουν ένδειξη για τους αρρώστους εκείνους των οποίων αδυνατεί να λειτουργήσει κυρίως η αριστερή κοιλία (LVAD), χαρακτηρίζονται ως αντλίες υποστήριξης και λειτουργούν παράλληλα με την καρδιά υποστηρίζοντας την καρδιακή λειτουργία. Εάν η φυσική καρδιά παύει να λειτουργεί, ο άρρωστος αυτός χάνεται. Αυτό δεν συμβαίνει με την πλαστική καρδιά που είναι ανεξάρτητη από την καρδιακή λειτουργία. Εξασφαλίζει καρδιακή παροχή 9,5 λίτρων αίματος το λεπτό όταν η φυσιολογική καρδιά σε ηρεμία εξασφαλίζει καρδιακή παροχή περί τα 5 λίτρα το λεπτό.

Η σημασία της ολικής τεχνητής καρδιάς για τον άρρωστο του τελικού σταδίου καρδιακής ανεπάρκειας είναι εύκολα αντιληπτή μόλις διαβάσει κάποιος τις δηλώσεις του Green που έκανε μόλις βγήκε από το νοσοκομείο προς τους δημοσιογράφους: ‘Πριν από δύο χρόνια πήγαινα με το ποδήλατό μου κάθε μέρα στη δουλειά μου σε μία απόσταση 9 χιλιομέτρων. Πριν την επέμβαση δεν μπορούσα να κάνω ούτε λίγα βήματα την ημέρα. Δεν μπορούσα να ανέβω ούτε λίγα σκαλιά. Τώρα αισθάνομαι ότι ξαναγεννήθηκα. Γυρίζω κοντά στην οικογένειά μου, στους φίλους μου. Μπορώ να πάω σε ένα εστιατόριο και σύντομα ελπίζω να γυρίσω στη δουλειά μου’.

Οι δηλώσεις αυτές του συγκεκριμένου αρρώστου δείχνουν την τεράστια προσφορά της σύγχρονης επιστήμης. Τα επιτεύγματα αυτά πρέπει να θεωρούνται όχι απλώς ένα βήμα αλλά ένα άλμα για την ανθρωπότητα.

Όμως μέχρις ότου το όνειρο αυτό λάβει σάρκα και οστά θα πρέπει τα πάντα να γίνονται στην ώρα τους. Οι θεραπείες πρέπει πρώτα να εξαντλούνται πλήρως. Οι επεμβάσεις να ακολουθούν πάντα όταν έχουν απόλυτη ένδειξη και ουδέποτε να γίνονται προληπτικά, γιατί απλούστατα δεν στερούνται σοβαρών παρενεργειών που πολλές φορές ο άρρωστος πληρώνει με την ίδια του τη ζωή.