Λάζαρος Ελευθεριάδης
Η διεθνής οικονομία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από το ότι διάφορες περιφερειακές και εθνικές οικονομίες θα κινούνται με σημαντικά διαφορετικές ταχύτητες σε ένα
“μοτίβο”, το οποίο ενισχύεται από το 2008 και μετά, από την παγκόσμια οικονομική κρίση.
Η μεγαλύτερη και αυξανόμενη καθημερινά εστίαση στο “ρόλο” των ΗΠΑ σέ ότι αφορά τον “έλεγχο” του διεθνούς συστήματος, θα μας αφήνει ερωτηματικά με το πόσο “κρίσιμα δυναμικός” θα είναι αυτός ο ρόλος των ΗΠΑ στο άμεσο μέλλον.
Ένα από τα πλέον βασικά ζητήματα, τα οποία “κρούουν” τον κώδωνα του κινδύνου σε μία πιθανότερη παγκόσμια “εμπλοκή” είναι, το πώς άλλες δυνάμεις (Ευρασιατική Ένωση, Κίνα, κτλ) θα ανταποκριθούν σε μια πτώση ή μια πιο αποφασιστική επαναβεβαίωση της ισχύος των ΗΠΑ.
Θα αφήσουμε τους αναγνώστες μας να κρίνουν το πόσο καλά, θα πληρούνται οι προυποθέσεις των παραπάνω “προκλήσεων” σε αυτόν τον τομέα.
Η παρούσα σειρά άρθρων έχει ως στόχο να “προκαλέσει” την σκέψη και τον υγιή προβληματισμό σε θέματα και ζητήματα, τα οποία αφορούν την ταχεία εξέλιξη των πραγμάτων και τις τεράστιες γεωπολιτικές αλλαγές, τα οποία χαρακτηρίζουν τον κόσμο σήμερα.
Χωρίς να προσπαθώ, ή να επιζητώ να προβλέψουμε το μέλλον, το οποίο είναι αδύνατον, θα προσπαθήσω αντ `αυτού να παρέχω ένα “πλαίσιο” για “νόηση” και προβληματισμό τα οποία θα γεννούν “κριτική σκέψη”, σχετικά με τα πιθανά “σενάρια” μελλοντικών εξελίξεων και τις όποιες επιπτώσεις τους στον πλανήτη και ειδικότερα στην χώρα μας.
Θα ανιχνεύσουμε τις δυνατότητες των ΗΠΑ, εάν π.χ. είναι σε θέση να συνεργαστεί με τους “νέους εταίρους” τους, οι οποίοι αναφύονται ανά τον κόσμο, και να ανακαλύψουμε εκ νέου το πώς διαμορφώνεται το διεθνές σύστημα.
Πώς ο διεθνής ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών εξελίσσεται κατά τα επόμενα 15-20 χρόνια, και πώς μια μεγάλη αβεβαιότητα προκύπτει για το εάν οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση να συνεργαστούν με τους “νέους εταίρους” τους ανά τον κόσμο.
Η προσέγγιση αυτή είναι ίσως η κρισιμότερη κατά την εκτίμησή μου, διότι το να ανακαλύψουμε εκ νέου το πώς διαμορφώνεται το διεθνές σύστημα θα είναι ίσως μεταξύ των πιο σημαντικών μεταβλητών-παραμέτρων στο μέλλον, δηλαδή πώς θα διαμορφωθεί και τί σχήμα θα έχει η νέα παγκόσμια τάξη !!!
Παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δύση γενικά, αντιμετωπίζουν μία σχετική παρακμή, η αυξομείωση του πλήθους των κρατών είναι αναπόφευκτη, όπως και η ανακατανομή των “ισχυρών”, και ο μελλοντικός ρόλο τους στο “διεθνές σύστημα” θα είναι καθοριστικός.
Ο βαθμός και ο τρόπος με τον οποίο οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να εξακολουθούν να “κυριαρχούν” στο διεθνές σύστημα θα μπορούσαν να ποικίλουν ευρέως.
Οι ΗΠΑ πιθανότατα θα παραμείνουν "πρώτος μεταξύ ίσων", μεταξύ των άλλων μεγάλων δυνάμεων, λόγω της υπεροχή τους σε ένα ευρύ φάσμα της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας και εξ αιτίας του “κληροδοτήματος” του ηγετικού τους ρόλου μέχρι σήμερα.
Ο όρος «Ευρασία» στη ρωσική πολιτική συνείδηση περιλαμβάνει το χώρο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, τις χώρες οι οποίες μέχρι “σήμερα”, με εξαίρεση τα βαλτικά κράτη, συναποτελούν την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών.
Ιδιαίτερα ο όρος επικεντρώνεται “πολιτικά” στον καυκάσιο και κεντροασιατικό χώρο των ζωτικών συμφερόντων της Ρωσίας, τον οποίον, η ίδια χαρακτηρίζει ως «εγγύς εξωτερικό» της.
Πρόκειται για τον ενεργειακό χώρο ο οποίος περικλείει τα σημαντικότερα (μετά τη Μ. Ανατολή και την Ν.Α. Μεσόγειο) αποθέματα πετρελαίου και αερίου, μαζί με τα συστήματα άντλησης και αγωγών και τις θαλάσσιες οδούς διακίνησης μέσω Κασπίας και Μαύρης Θάλασσας.
Έναν χώρο στον οποίον, αναπόφευκτα επικεντρώνεται το οικονομικό και γεωστρατηγικό ενδιαφέρον, των βιομηχανικών δυνάμεων, όπως των ΗΠΑ και της Ε.Ε., της Κίνας, Ιαπωνίας και της Ινδίας, πρωτίστως όμως της ρωσικής ομοσπονδίας, ή αλλιώς της Ευρασιατικής πλέον Ένωσης, η οποία τον θεωρεί “φυσική ζώνη” αποκλειστικής επιρροής της.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν αυτός ο χώρος καθίσταται το επίκεντρο της ανταγωνιστικής επιρροής των βιομηχανικών δυνάμεων και επομένως των κυριαρχικών συγκρούσεων.
Πρόκειται για συγκρούσεις, οι οποίες αποκτούν τη βαρύτητα μιας «παγκοσμιοποιημένης ενέργειας», η οποία επηρεάζει άμεσα τη διαχείριση της παραγωγής και διανομής ενέργειας, και ως εκ τούτου αφορά το σύνολο των βιομηχανικών και πετρελαιοπαραγωγικών δυνάμεων.
Αυτή η παγιωμένη αμερικανική άποψη περί του ευρασιατικού χώρου, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της “παγκοσμιοποίησης των αγορών”, αμφισβητεί άμεσα την αποκλειστική αρμοδιότητα της Ρωσίας στον εγγύς ευρασιατικό χώρο της.
Γράφουν οι New York Times στίς 5 Δεκεμβρίου 2012, σε σχετικό τους άρθρο : ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - Η κυβέρνηση Ομπάμα έδωσε κρυφά την “ευλογία” της για τις αποστολές όπλων προς τους αντάρτες της Λιβύης από το Κατάρ το περασμένο έτος, αλλά αργότερα η ανησυχία των Αμερικανών αξιωματούχων αυξήθηκε, όταν απεδείχθη ότι το Κατάρ “γύριζε-χορηγούσε” κάποια από αυτά τα όπλα, πάνω σε ισλαμιστές μαχητές, σύμφωνα με αξιωματούχους των Ηνωμένων Πολιτειών και ξένους διπλωμάτες .
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανέφερε περαιτέρω, ότι ο Λευκός Οίκος «ποτέ δεν έμαθε που κατέληξαν όλα αυτά τα όπλα» τα οποία αγοράσθηκαν από το Κατάρ και τα Εμιράτα και το εάν έφθασαν στην Λιβύη.
Οι New York Times συνεχίζουν λέγοντας, ότι «μέρος του οπλισμού της Λιβύης κατέληξε στα χέρια “μαχητών” οι οποίοι συνδέονται με την αλ Κάϊντα στο Μάλι, στην κεντρική Αφρική και την Συρία.
Από όπου ακραίες ομάδες οι οποίες προωθούν την Τζιχάντ (ιερό πόλεμο), έχουν επιβάλει το Ισλαμικό Δίκαιο την Σαρία (Shariah) στο βόρειο τμήμα της χώρας, ενώ ένα άλλο μέρος “πήγε” στην Συρία»!!!
Aυτό το οποίο όμως μένει ώς γεγονός είναι ότι οι “σύμμαχοι” ή οι νέοι “εταίροι” των ΗΠΑ, όπως το Κατάρ και τα Εμιράτα δεν διστάζουν να οπλίσουν ακόμα και τις πιό φανατικές ομάδες Ισλαμιστών, τους Σαλαφίτες ή Ουαχαβίτες.
Προβληματίζει πλέον και ο ρόλος τον οποίον ήδη διαδραματίζει η Τουρκία, η οποία “νομιμοποιεί” τις οπουδήποτε αμερικανικές επεμβάσεις στο πλαίσιο της ασφάλειας και ελέγχου των πηγών και οδεύσεων της ενέργειας, του κατ’ εξοχήν αυτού παράγοντα εθνικής ισχύος.
Γνώμονα των αμερικανικών επεμβάσεων στον “ευρασιατικό” χώρο, αποτελεί η «στρατηγική πράξη για το δρόμο του Μεταξιού», η οποία συνετάχθη τον Νοέμβριο του 1999, και με την οποία οι ΗΠΑ στοχεύουν στην πολιτική, οικονομική και αμυντική χειραγώγηση του υπόψη ενεργειακού χώρου.
Είμαστε θεατές μιας μακρόχρονης ευρωατλαντικής πίεσης (Νατοϊκή), απέναντι στον Ρωσικό παράγοντα, η οποία εκδηλώνεται με την παράλληλη διεύρυνση της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ στις πρώην χώρες του “υπαρκτού σοσιαλισμού”.
Υποθάλπτοντας με κάθε “μέσον” την δράση τρομοκρατικών στασιαστικών ομάδων στην Συρία, με βάσεις στο έδαφος της και την αμέριστη «συμπαράσταση» της κυβέρνησης Ερντογάν στους «αγωνιστές της ελευθερίας», οι οποίοι πετσοκόβουν χριστιανούς, αλεβίδες, βασανίζουν πριν σκοτώσουν ιερείς, βεβηλώνουν χριστιανικές εκκλησίες κι εκτελούν εν ψυχρώ αμάχους και αιχμάλωτους Σύριους στρατιώτες.
Κατόπιν των ανωτέρω επισημάνσεων, αυτό το οποίο εν προκειμένω πρέπει να μας προβληματίσει είναι η επικαλούμενη “διασύνδεση” του Κατάρ, των Εμιράτων και της Σ. Αραβίας με τις φανατικές ένοπλες ισλαμικές ομάδες, υπό την “ευλογία” των Ευρωατλαντικών συμμάχων.
Είναι άκρως ενδιαφέρον, αυτό το οποίο "δείχνουν", τα Σουνιτικά κεφάλαια (Κατάρ, Τουρκία, Εμιράτα, κτλ), στην προσπάθειά τους για οικονομική διείσδυση μέσω επενδύσεων στην πατρίδα μας, όπως στο "Ελληνικό" και σε "μαρίνες", σε συνεργασία “πάντα” με εγχώριους (ημεδαπούς) επιχειρηματίες.
Στη μετα-Άσαντ περίοδο της Συρίας, είναι πολύ πιθανόν, ότι μια αστική τάξη Σουνιτών θα πάρει την εξουσία, με μια συμμαχία η οποία θα περιλαμβάνει την Μουσουλμανική Αδελφότητα, θρησκευτικές μειονότήτες, Δρούζων, Κούρδων, και άλλων.
Μπορεί να πάει πίσω στην δεκαετία του 1960 την Συρία, όπως επίσης το Ιράκ, του οποίου η κυβέρνηση δείχνει ήδη σημάδια επιστροφής στο καθεστώς των φατριών. Σε αυτή την περίπτωση είναι πλέον του βεβαίου, ότι οι Σιίτες είναι πρόθυμοι να μοιραστούν την εξουσία με τούς σουνίτες Άραβες ή τούς Κούρδους.
Αν η διαφθορά και η ανεργία παραμείνει αρκετά χρόνια σε αυτές τίς χώρες, ή εάν μεγάλα τμήματα των φτωχών εργαζομένων αισθάνονται ότι έχουν αποτύχει στο να βελτιώσουν η ζωή τους με την εκλογή “δημοκρατικών” κυβερνήσεων, ελοχεύει πάντα ο κίνδυνος να επιλέξουν, να στραφούν σε ηγέτες, οι οποίοι θα προσφέρουν μια πιο “ριζοσπαστική” προσέγγιση των θεμάτων.
Αν η Ισλαμική Δημοκρατία υποστηρίζει την εξουσία στο Ιράν και είναι σε θέση να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, η Μέση Ανατολή θα αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα ασταθές άμεσο μέλλον.
Η οικονομία της Ρωσίας είναι η "Αχίλλειος πτέρνα" της. Ο προϋπολογισμός της είναι και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα στον τομέα της ενέργειας.
Εξ ού και η αναβάθμιση ώς έναν από τους κύριους στρατηγικούς στόχους της, και της Ευρασιατικής ένωσης πλέον, σε πρωτεύοντα και κύριο στρατηγικό “εργαλείο” της Ρωσικής Εξωτερικής πολιτικής.
Οί προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της Ρωσίας είναι εντατικές και βασίζονται κατά κύριο λόγο στην διαχείριση της ενέργειας, όμως, παρ`όλα αυτά, έχουν κάνει μικρή πρόοδο.
Από την άλλη, η γήρανση του εργατικού δυναμικού της, αποτελεί σχετικά “τροχοπέδη”, για την εντατική οικονομική της ανάπτυξη, αντίστοιχη του “κεφαλαίου” το οποίο διαχειρίζεται.
Στο φόρουμ, στο Μίνσκ της Λευκορωσίας στις 25.03.2012, της νέας κοινωνικής ένωσης της Λευκορωσίας, της λεγόμενης «Ευρασιατική Λαϊκή Ένωση» (ΕΛΕ), συμμετείχαν πολιτικοί αναλυτές, οικονομολόγοι, νομικοί, εργάτες, επιστήμονες, γιατροί, καθηγητές, λογοτέχνες, κτλ, συνολικά περίπου 60 άτομα.
«Ο βασικός στόχος της ΕΛΕ της Λευκορωσίας», είπε ο επικεφαλής της ομάδας πρωτοβουλίας για τη διεξαγωγή του ιδρυτικού συνεδρίου κ. Γιούρι Μπαράντσικ, «είναι να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας Ευρασιατικής Ένωσης, την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της οποίας ανέλαβαν οι πρόεδροι Λευκορωσίας, Καζαχστάν και Ρωσίας».
Μια τεράστια οικονομική, πολιτική και σε δεύτερη φάση, οικονομική, ένωση η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, η οποία θα δώσει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αλλά την πρώτη σε ενεργειακά αποθέματα, την πρώτη σε πυρηνική στρατιωτική ισχύ και μία από τις πρώτες σε συμβατική στρατιωτική ισχύ χώρες, η οποία θα καταλαμβάνει σχεδὸν όλα τα εδάφη της πρώην Σοβετικὴς Ένωσης και θα καλύπτει το 1/6 της χερσαίας επιφάνειας του πλανήτη, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργὸς της Ρωσίας κ. Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Οι χώρες μέλη τής Ένωσης είναι ἡ Ρωσία, η Λευκορωσία, το Καζακστάν, η Αρμενία, και το Τατζικιστάν.
Ο κ. Ν. Μεντβέντεφ δήλωσε ότι έως τίς 1 Ιανουαρίου 2015 θα έχει δημιουργηθεί το οικονομικὸ σχήμα τής Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, η οποία θα προχωρήσει σὲ δεύτερο χρόνο στὴν δημιουργία ενιαίου νομίσματος.
“Δὲν πρέπει όμως να βιαστούμε να προχωρήσουμε σε ένα ενιαίο νόμισμα άμεσα, αφού τὰ διδάγματα απὸ την αρνητικὴ πορεία του ευρὼ είναι πολλὰ, και πρέπει να μελετηθούν διεξοδικά, πρὶν αποφασίσουμε να προχωρήσουμε σε κάτι τόσο σημαντικὸ” δήλωσε ο κ. Ν.Μεντβέντεφ.
Η Ευρασιατικὴ Οικονομικὴ Ένωση, ειδικὰ σε επίπεδο διαχείρισης πρώτων υλών καὶ ορυκτού πλούτου, μέσα σε ένα περιβάλλον ανοικτής οικονομίας, αναμένεται να αποτελέσει την αντίρροπη ισοδύναμη οικονομική και όχι μόνον “οντότητα” στην Κίνα καὶ τις ΗΠΑ.
Πληθυσμιακὰ η εσωτερικὴ “αγορὰ” θα αφορά περὶ τους 300.000.000 καταναλωτές, ενώ η περιφέρεια της Ευρασίας, η οποία αποτελεί και τό κλειδὶ του στρατηγικού ελέγχου της Μ. Ανατολής “θωρακίζεται” υπέρ του δέοντος απο ρωσικής πλευράς.
Βρισκόμαστε σήμερα στην αποφασιστική φάση της μακρόπνοης αμερικανικής στρατηγικής, η οποία αποβλέπει στην παρεμπόδιση της Ρωσίας να αναδειχθεί εκ νέου σε μεγάλη δύναμη, σε έναν ισοδύναμο αντίπαλο των ΗΠΑ.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια έμμεση σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στον ενεργειακό ευρασιατικό χώρο ο οποίος προσφάτως διευρύνθηκε και στην περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου.
Το αποκαλούμενο και “δόγμα Κλίντον” δηλαδή το δόγμα “περί υπεροχής των ανθρώπινων ελευθεριών έναντι της εθνικής κυριαρχίας”, το οποίο νομιμοποιεί τις οποιεσδήποτε και οπουδήποτε επιλεκτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ, στο όνομα των “ανθρώπινων ελευθεριών” ήδη έχει αρχίσει να υλοποιείται.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα “ανεφυές” υποκατάστατο του “δόγματος Τρούμαν”, στην υπηρεσία της αμερικανικής εθνικής στρατηγικής.
Στο πλαίσιο του “δόγματος Κλίντον” ο βαλκανικός χώρος ισοπεδώνεται στρατιωτικά από το ΝΑΤΟ για μια "πολιτική" αναδόμηση στα μέτρα των αμερικανικών σχεδιασμών.
Το τί περιλαμβάνει το “δόγμα” του “δημοκρατικού” Κλίντον για τα Βαλκάνια επομένως και για την χώρα μας, μάς έδωσε μία πρόγευση ο “φίλος” του, ο σοσιαλ(η)στής τέως πρωθυπουργός της χώρας, Γεώργιος Ανδρέα Παπανδρέου.
Τί είναι το “δόγμα Κλίντον” και τί περιλαμβάνει, σε ότι αφορά ειδικά την χώρα μας, θα αναφερθώ αναλυτικά και διεξοδικά σε επόμενο άρθρο μου.
Πηγές : http://www.nytimes.com/2012/12/06/world/africa/
http://www.pentapostagma.gr/2012/12/blogpost_6789.html#ixzz2F0EfmLAk
http://www.seetha.gr/arthra-tes-seetha/
triklopodia