Αστεροειδεις και κομητες ( ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ )

Μήπως ο πανάρχαιος φόβος του ανθρώπου για τους μετεωρίτες έχει βαθιές ρίζες ? Η «Αποκάλυψη του Ιωάννη» το δηλώνει ξεκάθαρα στο χορείο με τους επτά αγγέλους και τις επτά σάλπιγγες.  Ειδικότερα, στον ήχο της  δεύτερης σάλπιγγας ‘’μια τεραστία φλεγόμενη μάζα σαν βουνό έπεσε από τον ουρανό στην θάλασσα και το τρίτο της θαλάσσης έγινε αίμα και το ένα τρίτο των πλασμάτων σ αυτή πέθαναν’’... Κάποιοι πιστεύουν ότι η ομοιότητα  της ελληνικής  λέξης «σιδηρουργία», με την λατινική sidus-sideris που σημαίνει αστερισμός, δηλώνει ότι οι αρχαίοι γνώριζαν την προέλευση του μετεωρικού σιδήρου.   Παρά όλα αυτά όμως ,μόλις  τον 18 αιώνα οι επιστήμονες αποδέχθηκαν την επιστημονική προέλευση των μετεωριτών. Η επίδραση της Αριστοτελικής σκέψης ήταν μεγάλη έως τότε, η οποία θεωρούσε τον κόσμο αμετάβλητο και τους αστεροειδείς ως λάβα  ηφαιστείων που ψύχονταν καθώς ανέβαινε στην Σελήνη και ξαναέπεφτε στην γη.  Τον Απρίλιο του 1803,μετεωρίτες έπεσαν στο χωριό Αιγκλ της Γαλλίας. Οι μαρτυρίες των κατοίκων καθώς και τα θραύσματα στο έδαφος, έπεισαν και τους πιο δύσπιστους  για την ουράνια προέλευση του φαινομένου.   Η πιο διάσημη όμως καταστροφή στην ιστορία , οφείλεται στον μετεωρίτη που έπεσε το 1908 στην κοιλάδα ΤΟΥΓΚΟΥΣΚΑ της Σιβηρίας. Η διάμετρός του ήταν περίπου τριάντα μέτρα και η μάζα του μερικές χιλιάδες τόννοι. Έφτασε στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας με ταχύτητα 20 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και ανατινάχτηκε πριν φτάσει στο έδαφος. Επρόκειτο για ένα βραχώδη μετεωρίτη που αποψίλωσε 2000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους και σήκωσε εκατομμύρια τόνους σκόνη στην ατμόσφαιρα σε ακτίνα 10000 χιλιομέτρων. Άλλοι φημισμένοι κρατήρες μετεωριτών που έχουν εντοπιστεί είναι

Ο Κρατήρας του Φρέντεφορτ. Εντοπίστηκε το 1993 στην Ν. Αφρική και είναι ο αρχαιότερος του είδους του.

Ο κρατήρας του μετεωρίτη που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους, εντοπίστηκε το 1991 στην χερσόνησο του Γιουκάταν στο Μεξικό. Είχε διάμετρο 200 χιλιόμετρα και ηλικία 65000000 ετών.

Ο‘’METEOR CRATER’’  της Αριζόνας με ηλικία περίπου 50000 ετών.

Ο μετεωρίτης ‘’ARMANTI’’ εντοπίστηκε στα όρη Αλται της Κίνας το 1898 με μάζα περίπου 28 τόννων.

Ο μετεωρίτης ‘’ΧΟΜΠΑ’’ της Ναμίμπιας το 1920 με μάζα 66 τόννους.

Τέλος πρόσφατα ανακαλύφθηκε, πάλι στα όρη Αλτάι, μετεωρίτης από την εποχή των παγετώνων με πιθανή μάζα 25 τόννων. Εντοπίστηκε σε υψόμετρο 3 χιλιομέτρων.

Οι μετεωρίτες που πέφτουν στην γη ανήκουν σε μια ομάδα αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος, που εδρεύει ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Ο μεγαλύτερος από όλους είναι ένας πλανητοειδής η ΔΗΜΗΤΡΑ με διάμετρο 900 χιλιόμετρα.

Οι πτώσεις μετεωριτών κατατάσσονται σε τέσσερα επίπεδα, ανάλογα με τις συνέπειες της πιθανής πρόσκρουσης.

Στο πρώτο επίπεδο κατατάσσονται οι αστεροείδεις με διάμετρο μικρότερη των δέκα μέτρων, οι οποίοι σπάνια φτάνουν στο έδαφος γιατί εξαερώνονται πλήρως κατά την είσοδό τους στην ατμόσφαιρα.

Έπειτα έχουμε τους αστεροειδείς διαμέτρου μερικών δεκάδων μέτρων. Η κινητική τους ενέργεια κατά την στιγμή της πρόσκρουσης, λόγω της μεγάλης σχετικά διαμέτρου ,ισοδυναμεί με την ενέργεια ατομικής βόμβας μεγαλύτερης από την βόμβα της Χιροσίμα.[η βόμβα της Χιροσίμα είχε ισχύ είκοσι κιλοτόνων τρινιτρολουόλης].Η Τουγκούσκα και ο METEOR CRATER ανήκουν σε αυτό το επίπεδο. Στατιστικά η πιθανότητα πρόσκρουσης με αντικείμενο τέτοιου μεγέθους είναι μία ανά αιώνα, περίπου.

Το τρίτο επίπεδο αφορά σώματα εκατοντάδων μέτρων έως ένα χιλιόμετρο. Η κινητική ενέργεια πρόσκρουσης είναι ίση με την ισχύ εκατοντάδων χιλιάδων μεγατόνων. Οι επιπτώσεις από μια τέτοια σύγκρουση αφορούν ενδεχομένως όλο τον πλανήτη. Πέφτοντας στον ωκεανό, ενδεχομένως, θα σήκωνε παλιρροικο κύμα ύψους εκατό περίπου μέτρων. Αν έπεφτε στην στεριά θα σήκωνε τόνους στάχτης και σκόνης από τις πυρκαγιές των δασών, σε μεγάλο ατμοσφαιρικό ύψος. Το σύννεφο αυτό θα παγίδευε για μήνες το φως του ηλίου να φτάσει στο έδαφος. Βυθισμένος στο σκοτάδι ο πλανήτης, θα αντιμετώπιζε μια απότομη πτώση της θερμοκρασίας με συνέπεια την σταδιακή εξαφάνιση της χλωρίδας και πανίδας. Όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις θα πλήττονταν από την καταστροφή. Η γη θα έμπαινε σε ένα στάδιο πυρηνικού χειμώνα ,για ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.

Το τέταρτο  επίπεδο αφορά σώματα διαμέτρου τουλάχιστον δέκα χιλιομέτρων με ενέργεια πρόσκρουσης εκατομμυρίων μεγατόνων. Η πρόσκρουση θα δημιουργούσε κρατήρα διαμέτρου εκατό περίπου χιλιομέτρων και βάθος ένα χιλιόμετρο. Οι συνέπειες του τρίτου επιπέδου αφορούν, εδώ, στην κυριολεξία όλο τον πλανήτη. Το ανθρώπινο είδος θα εξαφανίζοταν απλά και όταν μετά από αιώνες η ατμόσφαιρα θα είχε καθαρίσει η γη θα αντιμετώπιζε ένα επιπλέον πρόβλημα. Οι τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που εκτινάχθηκαν στην ατμόσφαιρα, κατά την σύγκρουση, θα εμπόδιζαν την θερμότητα να χαθεί στο διάστημα. Θα συνέβαινε έτσι το φαινόμενο του Θερμοκηπίου σε μεγάλη κλίμακα  με αποτέλεσμα την σημαντική υπερθέρμανση του πλανήτη. Ο μετεωρίτης που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους άνηκε σε αυτό το επίπεδο.

Τέλος, υπάρχουν και αστεροειδείς που ακολουθούν την τροχιά του πλανήτη μας χωρίς ποτέ να συγκρούονται με αυτόν. Στην Αστρονομία αυτά τα σώματα ονομάζονται  ‘’ΤΡΩΙΚΑ’’ επειδή οι τροχιές τους συμπίπτουν με αυτές των πλανητών χωρίς όμως να συγκρούονται μεταξύ τους. Αυτό συμβαίνει γιατί οι βαρυτικές δυνάμεις τους ισορροπούν στα σημεία  LAGRANCE όπου και αλληλοεξουδετερώνονται. Στην γη ανακαλύφθηκε πρόσφατα, τρωικός αστεροειδής διαμέτρου 300 μέτρων. Ο 2010τκ7 είναι μέχρι τώρα ο μοναδικός αστεροειδής που συνοδεύει τον πλανήτη μας στο αιώνιο του ταξίδι………    Τι  περιθώρια έχει ο άνθρωπος για να αποτρέψει μια πιθανή σύγκρουση με έναν αλήτη…. του διαστήματος στο άμεσο ή απώτερο μέλλον?    H ανίχνευση των μετεωριτών δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, επειδή όσο πιο μικροί είναι τόσο λιγότερο ηλιακό φως ανακλούν. Μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί περίπου εκατό αστεροειδείς με διάμετρο ενός χιλιομέτρου, αλλά ο αριθμός τους  φέρεται εικοσαπλάσιος.    Το 1992 η NASA δημιούργησε ένα προτζεκτ  για τον έγκαιρο εντοπισμό όλων των δυνητικά επικίνδυνων κοντινών αστεροειδών. Ο  λεγόμενος ‘’Φρουρός του διαστήματος’, προέβλεπε μια διάταξη έξι επίγειων τηλεσκοπίων, κατάλληλα τοποθετημένων, διαμέτρου τριών μέτρων. Αυτά θα σκάναραν ολόκληρο τον ουρανό και θα σύγκριναν τις θέσεις και τις τροχιές γρήγορα κινούμενων σωμάτων. Το πρόγραμμα δεν πήρε όμως έγκριση από την Γερουσία, επειδή δεν πείσθηκαν για την αναγκαιότητά του.   Δυστυχώς σήμερα δεν διαθέτουμε στην φαρέτρα μας κανένα όπλο εξουδετέρωσης. Οι πυρηνικές κεφαλές αντενδεικνύονται γιατί θα κομματιάσουν απλά τον μετεωρίτη, με επακόλουθο την πτώση πολλών κομματιών στον πλανήτη, σε περίπτωση πρόσκρουσης.  Το μόνο προληπτικό μέσο για ένα αντικείμενο με σχετικά μικρή μάζα και ΜΟΝΟ, θα ήταν η έγκαιρη εκκένωση της πιθανής περιοχής πρόσκρουσης. Μια έγκαιρη συμβατική ή ατομική έκρηξη πιθανόν να ωφελούσε μόνο για την εκτροπή της πορείας του αστεροειδούς.   Στο πρόσφατο παρελθόν έχουμε παρατηρήσει και εντοπίσει αρκετές τέτοιες απειλές. Το 1994 ο κομήτης ‘’ΣΟΥΜΕΙΚΕΡ-ΛΕΒΙ-9’’ συγκρούστηκε με τον Δία. Την ίδια χρονιά ο αστεροειδής ‘’1994ΧΜΙ’’ πέρασε σε απόσταση εκατό τριάντα χιλιάδων χιλιομέτρων από την Γη. Τέλος, το 1997, ο αστεροειδής ‘’XF11’’ εντοπίσθηκε να κατευθύνεται προς εμάς, με πιθανότητα πρόσκρουσης το 2028.