Μανιταρόφιλοι Ελλάδας Μανιταροφοβία και μανιταροϋστερία ή μανιταροφιλία και μανιταρογνωσία;

Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας τα μανιτάρια αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της ενασχόλησης και της διατροφής των κατοίκων, επιβεβαιώνοντας τη μακρόχρονη σχέση του ανθρώπου με τα μανιτάρια και τη διαχρονικότητα του αρχέγονου, τροφοσυλλεκτικού ενστίκτου. Ωστόσο η μανιταροφιλία και η μανιταρογνωσία στη χώρα μας, έως πριν από δύο δεκαετίες, εμφάνιζε σαφή υστέρηση, συγκρινόμενη με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για την πλειοψηφία των νεοελλήνων το μανιτάρι αποτελούσε κάτι το «επικίνδυνο», «σκιώδες», «μιαρό» ή στην καλύτερη περίπτωση «άγνωστο». Στις μέρες μας το σκηνικό έχει αλλάξει θεαματικά αφού τόσο οι επιστημονικές ομάδες του τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας, του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών της Θεσσαλονίκης και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, όσο και οι ερευνητικές ομάδες των οχτώ μανιταροφιλικών συλλόγων (Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Ηπείρου, Λέσβου, Μεσογαίας Αττικής, Θεσσαλονίκης και Ελλάδας), έχουν συσσωρεύσει και διαδώσει στο πανελλήνιο μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη γνώσης για τα αυτοφυή μανιτάρια και έχουν εμπνεύσει χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες να ασχοληθούν με γνώση, σεβασμό και αγάπη με αυτό το εξέχον στοιχείο της βιοποικιλότητας της χώρας μας.
Σε αρκετές περιπτώσεις υπεύθυνοι και ευσυνείδητοι δημοσιογράφοι συνδράμουν στο ερευνητικό, καταγραφικό και εκπαιδευτικό έργο εξειδικευμένων επιστημόνων και μανιταρόφιλων. Δεν είναι λίγες όμως οι φορές που δημοσιογράφοι, παράγοντες κρατικών υπηρεσιών και υγειονομικών αρχών, εξακολουθούν να αγνοούν την εμπεριστατωμένη γνώση που έχει συσσωρευτεί, καταγραφεί και δημοσιευτεί, με αποτέλεσμα να παραβλέπουν το αυτονόητο: Δεν είναι επικίνδυνα ούτε σκοτώνουν όλα τα μανιτάρια. Αυτό που σκοτώνει είναι η άγνοια, η επιπολαιότητα και η ανευθυνότητα!
Τις τελευταίες μέρες έχουμε γίνει θεατές και ακροατές δημοσιογράφων και παραγόντων που εμφανίζονται ως ειδικοί, παραπληροφορώντας και επαναφέροντας στο προσκήνιο μεσαιωνικού τύπου δοξασίες που μας …προειδοποιούν ότι «και τα φαγώσιμα μανιτάρια γίνονται θανατηφόρα αν φυτρώσουν δίπλα σε κονσερβοκούτια ή σε κουρέλια» ή ότι «τα φαγώσιμα μανιτάρια μπορούν να μεταλλαχτούν σε θανατηφόρα» ή ότι «τα φαγώσιμα μανιτάρια μπορούν να καταστούν θανατηφόρα αν γειτνιάζουν με θανατηφόρα»! Δελτίο τύπου της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας (15 Οκτωβρίου 2014) μας «πληροφορεί» ότι επικίνδυνα μανιτάρια είναι «κυρίως τα phalloides και muscaria», το ηπατοπροστατευτικό σκεύασμα Legalon συνιστά αντίδοτο και διατυπώνει την προτροπή για «απόλυτη αποφυγή κατανάλωσης άγριων μανιταριών τα οποία συλλέγονται από τους ίδιους τους πολίτες», τη στιγμή που είναι γνωστό ότι για το 95% των σοβαρών δηλητηριάσεων στη χώρα μας ευθύνονται τα είδη Amanita phalloides, Amanita verna και Amanita decipiens, είδη τα οποία μπορούν να αναγνωρισθούν με απόλυτη ακρίβεια, όχι μόνο από ειδικούς επιστήμονες αλλά και από οποιονδήποτε καταρτισμένο μανιταρόφιλο, καθώς αποτελεί το 1ο βασικό μάθημα μανιταρογνωσίας που λαμβάνουν οι εκπαιδευόμενοι στα σχετικά σεμινάρια.
Αλήθεια αυτοί που διατυπώνουν τέτοιες προτροπές, γιατί δεν μας προτρέπουν να μετακινούμαστε με τα πόδια ή με κάρα για την αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων; Αν με αφορμή ένα θανατηφόρο περιστατικό δηλητηρίασης από μανιτάρια, που στη χώρα μας κάθε χρόνο είναι συνήθως 0 και σπανιότερα 1 ή περισσότερα, προτρέπουν να μη καταναλώνουμε άγρια αυτοφυή μανιτάρια, τότε τι θα έπρεπε να κάνουμε με το θέμα της μετακίνησης με αυτοκίνητα όταν καθημερινά συμβαίνουν τροχαία ατυχήματα και κάθε χρόνο θρηνούμε περισσότερα από 350 θύματα σε θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα;
Στον 21ο αιώνα η μανιταροφοβία και μανιταροϋστερία που γεννιέται από την άγνοια οφείλει να παραχωρήσει τη θέση της στη γνώση που τεκμηριώνεται στα επιστημονικά εργαστήρια και εμπεδώνεται βιωματικά στο πεδίο. Η γνώση δεν προάγεται και η ζωή δεν προστατεύεται με ανακριβή σχόλια, όψιμο ενδιαφέρον και ισοπεδωτικές προτροπές που διατυπώνονται «εν θερμώ» μετά από τραγικά περιστατικά. Αν όλοι, σύλλογοι, μυκητολόγοι, ακαδημαϊκοί και μη, αρχές, φορείς και Μ.Μ.Ε. συνεργαστούμε, μπορούμε να προσφέρουμε συστηματική και αποτελεσματική εκπαίδευση στην ελληνική κοινωνία. Το κεντρικό σύνθημα της ελληνικής κοινότητας μανιταρόφιλων, από το 1999 που συγκροτήθηκε ο πρώτος μανιταροφιλικός σύλλογος στη χώρα μας, δηλώνει ξεκάθαρα: «Αγαπάμε τα μανιτάρια, περισσότερο όμως αγαπάμε τη ζωή! Δεν παίζουμε με τα μανιτάρια!». Το σύνθημα αυτό, σε κάθε περίπτωση, συνοδεύεται με την ανάλογη διατύπωση της παγκόσμιας επιστημονικής μυκητολογικής κοινότητας: «Bad taxonomy can kill - Η λάθος ταξινόμηση μπορεί να σκοτώσει!».

-Γιώργος Κωνσταντινίδης, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Ελλάδας
-Ηλίας Πολέμης, Διδάκτορας Μυκητολόγος - Επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Γενικής και Γεωργικής Μικροβιολογίας του Γ.Π.Α.
-Νίκος Ιακωβίδης, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
- Στέργιος Μίχος, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Θεσσαλίας
-Αθανάσιος Ντίνος, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Ηπείρου
-Ιορδάνης Παρασίδης, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Θεσσαλονίκης
-Άρης Σγατζός, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Λέσβου
-Δημήτρης Σωφρόνης, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Μεσογαίας Αττικής
-Τριαντάφυλλος Τσαμπάζης, πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας

18-10-2014