 "Ξεχάστε τις επιδοτήσεις που γνωρίζατε" και επισήμως πλέον από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την πληροφόρηση που έφθασε στην ΠΑΣΕΓΕΣ σχετικά με τις ανακοινώσεις που θα γίνουν την Τετάρτη για το περιεχόμενο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Σύμφωνα με αυτές τα κονδύλια που... θα δοθούν στην Ελλάδα θα είναι μειωμένα κατά 5,25% ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν και νέες μειώσεις στη συνέχεια για λόγους δημοσιονομικής προσαρμογής. Ολοι οι αγρότες θα πάρουν ένα βασικό ποσό, αφού όμως πρώτα αφαιρεθεί σημαντικό μέρος των επιδοτήσεων: Το 30% θα δίνεται σε αγρότες που ακολουθούν πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον. Το 5% σε αγρότες περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα. Το 2% σε νέους αγρότες. Ενδέχεται να γίνουν αλλαγές στον τρόπο επιδότησης των μικρών παραγωγών, ενώ ένα ποσοστό μέχρι 10% των συνολικών επιδοτήσεων μπορεί να δίνεται με βάση την παραγωγή σε κάποιες καλλιέργειες μεταξύ των οποίων και της ελιάς. Αναλυτικά τα κυριότερα σημεία της πρότασης της Επιτροπής όπως παρουσιάζονται από ενημερωτικό σημείωμα του γενικού της διευθυντή Γιάννη Τσιφόρου που αναρτήθηκε στο πόρταλ της ΠΑΣΕΓΕΣ, έχουν ως εξής: (1) Από τα 3 σενάρια της πρότασης της επιτροπής του Νοεμβρίου του 2010, επιλέγεται το σενάριο της ολοκλήρωσης, ως το πλέον ισορροπημένο για τη σταδιακή προσαρμογή της ΚΑΠ έως το 2020. (2) Αναπροσαρμόζονται τα εθνικά ανώτατα όρια των άμεσων ενισχύσεων σε κάθε κράτος-μέλος, με ανακατανομή. Το προτεινόμενο σενάριο ανακατανομής προβλέπει ότι όλα τα κράτη-μέλη με άμεση στρεμματική ενίσχυση κάτω από το 90% του μέσου όρου της ΕΕ-27 θα καλύψουν το ένα τρίτο αυτής της διαφοράς. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι άμεσες ενισχύσεις που εισπράττει η Ελλάδα, από 2,216 δισ. € κατά το 2013, θα μειωθούν σε 2,100 δισ. € το 2014. Πρόκειται για μια μείωση της τάξεως του 5,25% σε τρέχουσες τιμές. (3) Η επιτροπή για να γλυκάνει το χάπι του μεγάλου ύψους των ενισχύσεων που εισπράττουν ορισμένοι δικαιούχοι με μεγάλες εκμεταλλεύσεις, προτείνει κλιμακωτή μείωση των ενισχύσεων άνω των 150.000 € από 20% έως και 100% για ενισχύσεις άνω των 300.000 €. Υπενθυμίζεται ότι οι δικαιούχοι με ενισχύσεις μέχρι 5.000 € (που αποτελούν το 82% του συνολικού αριθμού στην ΕΕ-27) εισπράττουν μόλις το 15% των ενισχύσεων. Από την άλλη πλευρά, οι δικαιούχοι με ενισχύσεις άνω των 50.000 € (που αποτελούν μόλις το 1,6% του συνολικού αριθμού) εισπράττουν το 32% των ενισχύσεων. Ως αρνητική εξέλιξη θεωρείται εξάλλου το γεγονός ότι σύμφωνα με την πρόταση της επιτροπής τα ποσά που εξοικονομούνται από τις μειώσεις αυτές παραμένουν στο κράτος-μέλος από το οποίο προέρχονται, αν και θα ήταν δικαιότερο ένα μέρος τουλάχιστον των πόρων αυτών να ανακατανέμεται σε όλα τα κράτη-μέλη, με κριτήρια σύγκλισης και συνοχής. Πάντως, ακόμα και σε αυτή την πρόταση της επιτροπής, αναμένεται να υπάρξουν αντιδράσεις από ορισμένα κράτη-μέλη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ, σε προηγούμενο στάδιο μεταρρύθμισης της ΚΑΠ, είχε προτείνει ανώτατη οροφή ενισχύσεων μέχρι 50.000 € ανά δικαιούχο. (4) Επιβάλλεται καθεστώς δημοσιονομικής πειθαρχίας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ποσά χρηματοδότησης της ΚΑΠ συμβαδίζουν με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2014-2020, το οποίο, όπως έχει ανακοινωθεί, προτείνει μείωση σε σταθερές τιμές των άμεσων ενισχύσεων από 322 σε 281,8 δισ. € (-12,5%) και μείωση των πόρων για την αγροτική ανάπτυξη από 96,4 δισ. € σε 89,9 δισ. € (-6,7%). Πέραν όμως της δημοσιονομικής πειθαρχίας η πρόταση της επιτροπής επιβάλλει με ειδικό άρθρο, τη δυνατότητα αναθεώρησης της στήριξης ενόψει ενδεχόμενων δυσμενών οικονομικών εξελίξεων δημοσιονομικού χαρακτήρα. (5) Ενα σημαντικό μέρος των άμεσων ενισχύσεων, υποχρεωτικά 30% σε κάθε κράτος-μέλος, θα διατίθεται για το πρασίνισμα της ΚΑΠ. Πρόκειται για ενισχύσεις που θα διατίθενται σε αγρότες που ακολουθούν πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον, πέραν εκείνων της πολλαπλής συμμόρφωσης. Τα κριτήρια που θα ισχύσουν για την απόδοση της ενίσχυσης αυτής δεν έχουν προς το παρόν προσδιοριστεί. Ωστόσο, όπως προτείνεται από την Επιτροπή, οι αγρότες των οποίων οι εκμεταλλεύσεις βρίσκονται σε περιοχές “Natura 2000”, αλλά και εκείνοι που εφαρμόζουν συστήματα βιολογικής γεωργίας θεωρούνται αυτοδίκαια δικαιούχοι της ενίσχυσης αυτής. Δύσκολες όμως προϋποθέσεις τίθενται στις αροτραίες καλλιέργειες, μια και οι παραγωγοί πρέπει να διατηρούν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές καλλιέργειες με την κύρια καλλιέργεια να μην υπερβαίνει το 70% της αρόσιμης γης. Απαίτηση επίσης τίθεται ως προς τη διάθεση ενός ποσοστού της επιλέξιμης έκτασης για μόνιμους λειμώνες και επιπλέον για αγρανάπαυση ή για περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος. Ανησυχία πάντως συγκεντρώνει η εφαρμογή της περιβαλλοντικής ενίσχυσης μια και για σημαντικά ζητήματα θα χρειαστούν πρόσθετες διευκρινίσεις και αποσαφηνίσεις. Σημειώνεται ότι όλες σχεδόν οι οργανώσεις των αγροτών έχουν εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις στην εφαρμογή της πρότασης για το πρασίνισμα της ΚΑΠ που οδηγεί σε σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής, κινδυνεύοντας να καταστήσει μη ανταγωνιστικές τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, ενώ υπογραμμίζουν επιπλέον την πολυπλοκότητα του μέτρου, αλλά και την αύξηση της γραφειοκρατίας που θα προκαλέσει. (6) Τα κράτη-μέλη μπορούν να χορηγούν ένα μέρος των άμεσων ενισχύσεων, έως 5% του εθνικού ανώτατου ορίου, σε αγρότες περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα, καθορίζοντας τις περιοχές αυτές μεταξύ των περιφερειών τους με αντικειμενικά κριτήρια. Η ενίσχυση αυτή υπολογίζεται διαιρώντας το περιφερειακό ανώτατο όριο με τον αριθμό των επιλέξιμων στρεμμάτων που βρίσκονται στις περιοχές αυτές. Η ρύθμιση αυτή υπενθυμίζει εκείνη της εξισωτικής αποζημίωσης που καλύπτεται με εθνική χρηματοδότηση από το 2ο πυλώνα της ΚΑΠ (αγροτική ανάπτυξη), η οποία μεταφέρεται πλέον στον 1ο πυλώνα (άμεσες ενισχύσεις). (7) Ενα μέρος των άμεσων ενισχύσεων, μέχρι και 2% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου, χορηγείται υποχρεωτικά σε νέους γεωργούς, ηλικίας κάτω των 40 ετών που ξεκινούν τη γεωργική τους δραστηριότητα και εγκαθίστανται για πρώτη φορά σε γεωργική εκμετάλλευση. Η ενίσχυση αυτή χορηγείται για μια περίοδο το πολύ πέντε ετών, με ορισμένες προϋποθέσεις και το ποσό που αντιστοιχεί υπολογίζεται ως ισοδύναμο του 25% της μέσης αξίας των δικαιωμάτων που ενεργοποιούνται. (8) Χορηγείται, δυνητικά, ενίσχυση στους μικρούς γεωργούς, έως και το 10% του ετήσιου εθνικού ανώτατου ορίου, η οποία αντικαθιστά όλες τις άλλες άμεσες ενισχύσεις που δικαιούνται. Το κατώτερο όριο για να κριθεί ένας αγρότης ως μικρός γεωργός είναι το ποσό της ενίσχυσης (κάτω των 100 € ετησίως) ή η επιλέξιμη έκταση (10 στρέμματα) και η χορηγούμενη ενίσχυση κυμαίνεται από 500 έως 1.000 € ετησίως, με απλοποιημένη διαδικασία. (9) Κάθε κράτος-μέλος δημιουργεί εθνικό απόθεμα, που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 3% της βασικής ενίσχυσης σε εθνικό επίπεδο. Το απόθεμα χορηγείται μόνο σε νέους γεωργούς που ξεκινούν τη γεωργική τους δραστηριότητα. (10) Τα κράτη-μέλη μπορούν να χορηγούν συνδεδεμένη στήριξη σε αγρότες που δραστηριοποιούνται σε ένα ευρύ πλαίσιο τομέων (π.χ. σκληρός σίτος, ρύζι, ενεργειακές καλλιέργειες, γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, σπόροι, αροτραίες καλλιέργειες, αιγοπρόβειο & βόειο κρέας, όσπρια, ελαιόλαδο, ζαχαρότευτλα, φρούτα κ.ά.). Η συνδεδεμένη ενίσχυση μπορεί να κυμαίνεται από 5% έως 10% του εθνικού ανώτατου ορίου επιδιώκοντας τη στήριξη προσδιορισμένων τομέων για συγκεκριμένους λόγους (οικονομικούς, περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς). (11) Τα κράτη-μέλη χορηγούν υποχρεωτικά σε όλους τους αγρότες μια βασική ενίσχυση, το ύψος της οποίας προσδιορίζεται μετά την αφαίρεση όλων των άλλων ενισχύσεων που αναφέρθηκαν προηγούμενα (πράσινη ενίσχυση, ενίσχυση μειονεκτικών περιοχών, ενίσχυση νέων αγροτών, ενίσχυση μικρών γεωργών - εφόσον επιλεγεί, εθνικό απόθεμα, συνδεδεμένες ενισχύσεις). Η βασική αυτή ενίσχυση χορηγείται με καθεστώς περιφερειοποίησης, με αγρονομικά ή οικονομικά χαρακτηριστικά, ή με χαρακτηριστικά διοικητικής διάρθρωσης. Το ύψος της βασικής ενίσχυσης υπολογίζεται διαιρώντας το εθνικό ή περιφερειακό ανώτατο όριο που θα αποφασιστεί με τον αριθμό των δικαιωμάτων ενίσχυσης. Επιτρέπεται στα κράτη-μέλη ένα μεταβατικό διάστημα, μέχρι το 2019 για την περιφερειοποίηση της βασικής ενίσχυσης, αλλά το ποσό που θα χορηγηθεί από το πρώτο έτος εφαρμογής (2014) σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το 50% του εθνικού, ή του περιφερειακού ανώτατου ορίου που θα αποφασίσει το κράτος-μέλος. Οι δικαιούχοι της βασικής ενίσχυσης υποχρεούνται να τηρούν τους κανόνες της πολλαπλής συμμόρφωσης, που θα είναι αυστηρότεροι σε σχέση με την εφαρμογή της οδηγίας για το αρδευτικό νερό και για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Σημειώνεται τέλος ότι η επίσημη παρουσίαση της πρότασης της επιτροπής θα πραγματοποιηθεί σε όλα τα κράτη-μέλη την ίδια ημέρα (12 Οκτωβρίου) και η διαβούλευση θα διαρκέσει για ένα και πλέον έτος, μέχρι το τέλος του 2012 ή τις αρχές του 2013. | |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου