Είναι μια βρώμικη ιστορία που οι Νορβηγοί θα προτιμούσαν να την ξεχάσουν. Ένα κρυμμένο κομμάτι ιστορίας, που βγαίνει επιτέλους στην επιφάνεια ύστερα από μισό αιώνα. Στις 8 Μαΐου του 1945, ο πόλεμος δεν σταμάτησε για όλο τον κόσμο. Την ίδια εποχή ξεκίνησε στη Νορβηγία το μαρτύριο των tyskungar, των «παιδιών των Γερμαναράδων», που γεννήθηκαν από την «οριζόντια συνεργασία» των Νορβηγίδων με τους γερμανούς στρατιώτες. Μέσα σε μια μέρα, τουλάχιστον 10.000 μωρά ηλικίας δύο, τριών ή τεσσάρων ετών στερήθηκαν τους γονείς τους: ο πατέρας τους έφυγε στη Γερμανία, η μάνα τους ή φυλακίστηκε ή έφυγε κι αυτή.
Τα παιδιά αυτά αποκρυσταλλώνουν ξαφνικά πάνω τους τα αντιγερμανικά αισθήματα ενός ολόκληρου λαού. Η εκδίκηση θα είναι ανελέητη. Ορισμένα krigsbarn («παιδιά του πολέμου») κλείνονται σε άθλια ιδρύματα. Άλλα παραδίδονται σε οικογένειες, που τα κακομεταχειρίζονται. Ηθική και σωματική παρενόχληση, εξευτελισμοί, κακοποιήσεις, βιασμοί: επί πολλές δεκαετίες, τα «μπάσταρδα» υφίστανται όλα τα δεινά, χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί για την τύχη τους, ούτε καν οι κοινωνικές υπηρεσίες των σοσιαλδημοκρατών. Σε όλη τους τη ζωή τους συμπεριφέρθηκαν σαν παρίες. Κι έπρεπε να φτάσουν στα εξήντα τους χρόνια για να αποφασίσουν πολλοί απ' αυτούς να κατηγορήσουν επιτέλους το νορβηγικό κράτος για διακρίσεις, βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση.
Στο σχολείο, ο δάσκαλος την προσέβαλλε καθημερινά. «Με ανάγκαζε να σηκώνομαι ώστε οι συμμαθητές μου να βλέπουν με τι μοιάζει μια εκφυλισμένη Γερμανία». Στα 9 της χρόνια, καινούργιο τραύμα: τέσσερις μεθυσμένοι χάραξαν με το μαχαίρι τους έναν αγκυλωτό σταυρό στο μέτωπό της. Στα 14, δραπέτευσε από αυτόν τον εφιάλτη και πήγε να ζήσει με τους τσιγγάνους.
Η αφήγηση της Χάριετ είναι όμως ένα «παραμυθάκι» σε σχέση με αυτά που πέρασαν άλλα krigsbarn. Ο Καρλ-Οτο Ζίνκεν βιάστηκε από τους γιατρούς ενός ορφανοτροφείου. Όλη του τη ζωή κράτησε μυστικό αυτό το γεγονός. Ώσπου, το 1996, είδε στην τηλεόραση ένα ρεπορτάζ για ένα ορφανοτροφείο στη Ρουμανία. «Δεν μπορούσα να αντέξω το άδειο βλέμμα αυτών των δυστυχισμένων παιδιών. Ξαφνικά, είδα τον εαυτό μου στα μάτια τους». Μανιοκαταθλιπτικός, ο Καρλ-Οτο κλείστηκε για τέσσερα χρόνια σε ψυχιατρική κλινική. Έχασε τη δουλειά του, τη γυναίκα του, το σπίτι του, τους φίλους του!
Το κεφάλαιο της ιστορίας των ναζί που έρχεται στην επιφάνεια μέσα από την ιστορία αυτών των ανθρώπων λεγόταν «πρόγραμμα Lebensborn» (πηγή ζωής). Παράλληλα με την εξόντωση των «κατώτερων φυλών», οι ναζί σχεδίαζαν τη δημιουργία μιας «ανώτερης γερμανοβόρειας φυλής». Ο Χίμλερ ενθάρρυνε το ζευγάρωμα των γερμανών στρατιωτών με τις Νορβηγίδες, που τις θεωρούσε θεές. Οι θεωρίες αυτές επέζησαν στη Νορβηγία και μετά τον Χίτλερ - αλλά από την ανάποδη. Σε έκθεσή του, ο γνωστός ψυχίατρος δρ. Εντεγκαρντ αναφέρει: «Αναμιγμένα με τα χρωμοσώματα εκφυλισμένων Νορβηγίδων, τα γερμανικά χρωμοσώματα παράγουν παιδιά πνευματικά καθυστερημένα. Από τα 9.000 παιδιά Γερμανών, τα 2.500 δεν θα μπορέσουν να γίνουν καλοί πολίτες». Συμπέρασμα: «Η γερμανική μειονότητα συνιστά απειλή για την εθνική ασφάλεια. Αυτός ο εσωτερικός εχθρός μπορεί να μετατραπεί σε πέμπτη φάλαγγα».
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν με αυτά τα παιδιά; Μια εποχή, η κυβέρνηση σκέφτηκε να τα απελάσει στην Αυστραλία. Από το 1956 κι ύστερα, δέκα krigsbarn χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα σε ένα πρόγραμμα της CIA για τις συνέπειες του LSD. Τρία παιδιά πέθαναν ως αποτέλεσμα αυτών των πειραμάτων.
«Η Νορβηγία δεν είναι αυτό που νομίζετε», παρατηρεί ο Πολ Χάνσεν, που εργάζεται σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Όσλο. Όταν ήταν παιδί, τον έκλεισαν σε φρενοκομείο. «Μεγάλωσα ανάμεσα σε κραυγές και στην οσμή ούρων και περιττωμάτων. Πήγα σχολείο μόλις για τέσσερα χρόνια, κι έτσι μετά βίας γράφω και διαβάζω». Ο Πολ δεν γνωρίζει παρά μια οικογένεια: την Ένωση των Παιδιών του Πολέμου.
Επισήμως, η Νορβηγία γνωρίζει 9.000 με 12.000 «παιδιά του πολέμου», μεταξύ των οποίων και την τραγουδίστρια Ανφριντ Λίνγκσταντ από το συγκρότημα Αμπα. Πολλές χιλιάδες ακόμη τέτοια παιδιά πέθαναν όμως από το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά. Άλλα αυτοκτόνησαν. Επτά από τα παιδιά που επέζησαν, και είναι σήμερα μεσήλικες, αποφάσισαν πρόσφατα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Άλλοι εκατό ετοιμάζονται να κάνουν το ίδιο. Η πρώτη δικαστική απόφαση, που ελήφθη τον Νοέμβριο του 2001, ήταν απογοητευτική: τα αδικήματα παραγράφηκαν. Το ίδιο έκρινε και το εφετείο. Η υπόθεση θα εξεταστεί τώρα από το Ανώτατο Δικαστήριο. Αν τα θύματα δεν δικαιωθούν και πάλι, η δικηγόρος Ράντι Χάγκεν-Σπίντεβολντ σκοπεύει να καταφύγει στο Στρασβούργο, ενώπιον του ευρωπαϊκού δικαστηρίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο στόχος της είναι να ζητήσει επισήμως το νορβηγικό κράτος συγγνώμη, και να αποκαταστήσει την τιμή των θυμάτων. Πάνω απ' όλα, όμως, πρέπει να σπάσει το τείχος της σιωπής γύρω απ' αυτή τη σκοτεινή υπόθεση.
«Αλλοτε, ήμουν υπερήφανη για τη Νορβηγία, τη χώρα της κοινωνικής ισότητας και του Νόμπελ ειρήνης», λέει η δικηγόρος. «Σήμερα, βλέπω πιο καθαρά. Οι πολιτικοί περιφρονούν τους πελάτες μου. Όταν τους ακούω να δίνουν μαθήματα δημοκρατίας ή ειρήνης στο Ισραήλ, στη Σρι Λάνκα και σε ολόκληρο τον κόσμο, όταν βλέπω όλη αυτή την υποκρισία, μου έρχεται να ουρλιάξω».
L' Express
