Στην τοπική εφημερίδα «ΕΝΟΤΗΤΑ» αυτού του δεκαπενθημέρου φιλοξενείται ενδιαφέρουσα συνέντευξη του προέδρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και Δημοσιογράφου κ. Νικολάου Μέρτζου, την οποία μπορείτε να διαβάσετε στη συνέχεια.
Ο κ. Μέρτζος απαντάει σε ερωτήσεις σχετικές με το μακεδονικό ζήτημα, το μέλλον των Σκοπίων, τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και την διοικητική μεταρρύθμιση «Καλλικράτης»
Συνέντευξη: Κώστας Πλαγάκος
Ερώτηση: Βλέποντας τα πράγματα εκ των υστέρων μετά από τόσα χρόνια, θεωρείτε ορθή ή εσφαλμένη την παλαιότερη επίσημη θέση των ελληνικών κυβερνήσεων και της πλειονότητας του ελληνικού λαού να μην χρησιμοποιείται ο όρος Μακεδονία στην ονομασία των Σκοπίων ούτε ως σύνθετο ούτε ως παράγωγο;
Απάντηση: Η θέση των ελληνικών κυβερνήσεων απηχούσε το πανελλαδικό αίσθημα του ελληνικού λαού, το οποίο εξεφράσθη με μεγαλειώδη συλλαλητήρια. Αποτελούσε μία βάση για περαιτέρω διαπραγμάτευση την οποία δεν μπορεί να αρχίσει κανείς με εκπτώσεις δεδομένης και της αδιαλλαξίας των Σκοπίων.
Ερώτηση: Συμφωνείτε με την εδώ και λίγα χρόνια διαφορετική στάση της ελληνικής πλευράς στο διάλογο μεταξύ των δύο χωρών;
Απάντηση: Η σημερινή θέση της Ελλάδος διαμορφώθηκε μετά από εμπειρίες και εξελίξεις πολλών ετών λαμβάνοντας υπόψη τα στρατηγικά συμφέροντα της Ελλάδος στα Βαλκάνια και στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς. Έχει εγκριθεί από όλα τα κόμματα, με εξαίρεση το ΛΑ.Ο.Σ, και απεδείχθη καταλύτης υπέρ των ελληνικών συμφερόντων στη διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008. Επιπλέον, προκάλεσε την υποστήριξη της Ελλάδος εκ μέρους της Ατλαντικής Συμμαχίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, από φέτος τον Φεβρουάριο, των Η.Π.Α.
Ερώτηση: Εφόσον οι περισσότερες και οι μεγαλύτερες χώρες του κόσμου αναγνώρισαν την ΠΓΔΜ με το όνομα που αυτή επιθυμεί, δηλαδή Μακεδονία, ποιός ο λόγος να φανεί διαλλακτική στο διάλογο με την Ελλάδα; Δεν θα είναι σαν να χαρίζει εκουσίως κάτι που ήδη έχει κερδίσει;
Απάντηση: Εφόσον το κράτος των Σκοπίων καταλήξει σε συμβιβασμό με την Ελλάδα έχει να κερδίσει την, ζωτικής σημασίας, ένταξή του στην Ατλαντική Συμμαχία και σταδιακά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ένταξη αυτή εγγυάται την ασφάλεια και τη σύγχρονη ανάπτυξη, οικονομική και θεσμική, των Σκοπίων, που αντιμετωπίζουν ήδη υπαρξιακό πρόβλημα. Τούτο έχουν επισημάνει κατηγορηματικά στην κυβέρνηση των Σκοπίων οι Η.Π.Α., το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλοι οι Ευρωπαίοι πρεσβευτές στα Σκόπια. Έχει γίνει αντιληπτό σε σημαντικό τμήμα των σκεπτόμενων ανθρώπων στο κράτος των Σκοπίων.
Ερώτηση: Η προβληματική οικονομικά κατάσταση της χώρας μας αδυνατίζει τη διαπραγματευτική θέση της έναντι της άλλης πλευράς ή την αφήνει ανεπηρέαστη;
Απάντηση: Ασφαλώς εξασθενεί την εν γένει θέση της Ελλάδος έναντι παντός, διότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει απλώς μία προβληματική οικονομικά κατάσταση αλλά μία συνολική ριζική κρίση θεσμών, πολιτικής, εν γένει ηγεσίας, κρίση της κοινωνίας και κρίση ηθική.
Ερώτηση: Σύμφωνα με όσα ισχυρίζονται εδώ και χρόνια οι πολιτικοί όλων των χωρών, οι οικονομικές συναλλαγές μεταξύ των κρατών συμβάλλουν στη συνεννόηση των κυβερνήσεων και οδηγούν στην ευχερέστερη επίλυση των διακρατικών προβλημάτων. Γιατί παρ' όλες τις ελληνικές επενδύσεις στην ΠΓΔΜ και τη σημαντική οικονομική ενίσχυση που δέχεται η χώρα αυτή από τους Έλληνες που την επισκέπτονται καθημερινά είτε για να αγοράσουν προϊόντα είτε για να απολαύσουν υπηρεσίες, παραμένει τόσα χρόνια αδιάλλακτη; Γιατί οι τόσο πυκνές οικονομικές επαφές δεν βοήθησαν στην επίλυση του ζητήματος της ονομασίας;
Απάντηση: Η ιδέα των ελληνικών επενδύσεων οι οποίες υπερβαίνουν το 1 δις δολάρια και έχουν δημιουργήσει περίπου 20.000 θέσεις εργασίας προήλθε ως συμβουλή από την αμερικανική πλευρά. Ευθύς εξαρχής είχα τονίσει, και προς τον επιχειρηματικό κόσμο, ότι οι επενδύσεις προϋποθέτουν προηγούμενη πολιτική λύση. Διαφορετικά οικοδομούνται σε κινούμενη άμμο.
Ερώτηση: Η υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας ήταν συμφέρουσα κίνηση για την Ελλάδα ή απλώς μετέθεσε αυτούσιο το πρόβλημα στο μέλλον;
Απάντηση: Η Ενδιάμεση Συμφωνία επεβλήθη από τους Αμερικανούς που την θεώρησαν αναγκαία μετά το ελληνικό εμπάργκο. Θεωρώ εξαρχής ότι η Ενδιάμεση ήταν αλυσιτελής και δεν έλυσε κανένα πρόβλημα.
Ερώτηση: Τελικά, μπορεί να υπάρξει μελλοντικά εδαφικός κίνδυνος για την Ελλάδα από την επεκτατική ιδεολογία των Σκοπίων ή εμείς συμπεριφερόμενοι συναισθηματικά είχαμε μεγεθύνει αδικαιολόγητα αυτό το ενδεχόμενο;
Απάντηση: Ο κίνδυνος κατά της Ελλάδος δεν προέρχεται από το αδύναμο κράτος των Σκοπίων αλλά εν δυνάμει από ισχυρές τρίτες δυνάμεις οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό το κράτος για να προωθήσουν τις στρατηγικές θέσεις τους στον κρίσιμο γεωπολιτικό χώρο της Μακεδονίας.
Ερώτηση: Μπορεί στο μέλλον να αναπτυχθούν αληθινά φιλικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ ή μήπως οι ιστορικές καταβολές του κράτους αυτού και οι επιρροές που θα δέχεται από άλλες χώρες το αποκλείουν;
Απάντηση: Είμαι πεπεισμένος ότι μπορεί να αναπτυχθούν προοδευτικά φιλικές σχέσεις πρώτον μεταξύ των δύο συνοίκων λαών και δεύτερον μεταξύ των κρατών. Τούτο, όμως, προϋποθέτει χρόνο και ωριμότητα. Δεν πρέπει να υποτιμούμε το γεγονός ότι τρεις γενεές Σλαβομακεδόνων, από το 1944 έως σήμερα, έχουν γαλουχηθεί με το επεκτατικό ιδεολόγημα του Μακεδονισμού, το οποίο μέχρι σήμερα δεν επιδέχεται εσωτερικό αντίλογο διότι νόμος αυτού του κράτους απαγορεύει σε οιονδήποτε άλλον, πλην του κράτους, την διαπραγμάτευση της ιστορίας, της αρχαιολογίας και των άλλων κρισίμων ζητημάτων στα οποία εδράζεται αυτό το ιδεολόγημα, άκρως επικίνδυνο πρωτίστως για το γειτονικό μας κράτος.
Ερώτηση: Η πολυπληθής αλβανική μειονότητα, η οποία εδώ και χρόνια συγκυβερνά την ΠΓΔΜ, θα απειλήσει σοβαρά την ενότητα, δηλαδή την εδαφική ακεραιότητα και εν τέλει την ύπαρξη αυτής της χώρας ή θα δεχθεί να ζήσει παντοτινά εντός της ΠΓΔΜ διεκδικώντας απλώς καλύτερες συνθήκες;
Απάντηση: Οι Αλβανοί μέχρι το 2000 εθεωρούντο συνταγματικά μία απλή μειονότητα. Χρειάστηκε να εξεγερθούν ενόπλως και να επιβάλουν στους επικυρίαρχους Σλάβους τη Συμφωνία της Οχρίδος, βάσει της οποίας οι Αλβανοί αποτελούν συνιστώσα του κράτους αυτού, το οποίο είναι πολυεθνικό, πολυπολιτισμικό και πολυθρησκευτικό. Προς το παρόν οι Αλβανοί συγκυβερνούν. Μετά τις εκλογές του περασμένου Ιουνίου έχουν κερδίσει πολύ υψηλότερες θέσεις – κλειδιά. Ωστόσο, στον αλβανικό πληθυσμό και υποδορίως στα κόμματα που τον εκπροσωπούν, πρώτον αυξάνονται οι επιδιώξεις για τη δημιουργία μιας Συνομοσπονδίας Σλαβοαλβανών και δεύτερον πληθύνονται οι φωνές για μια Μεγάλη Αλβανία. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η μεγαλύτερη στον κόσμο αλβανική πόλη είναι η πρωτεύουσα Σκόπια, πολύ πολυπληθέστερη από την πρωτεύουσα της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου. Οι Αλβανοί κυριαρχούν στο δυτικό τμήμα του κράτους των Σκοπίων και χρησιμοποιούν δικαιωματικά την αλβανική σημαία και το τμήμα αυτό βρίσκεται σε ελεύθερη επικοινωνία και όσμωση προς Δυσμάς με την Αλβανία και προς Βορρά με το Κοσσυφοπέδιο. Τέλος, ο δείκτης γεννητικότητας του αλβανικού πληθυσμού είναι τρία προς ένα σε σχέση με αυτόν των Σλάβων. Σε διάστημα μιας γενιάς η δημογραφία θα έχει ανατρέψει τον εσωτερικό συσχετισμό δυνάμεων υπέρ της Αλβανίας. Γι’ αυτό έγραφα ευθύς εξαρχής από το 1990 ότι το κράτος των Σκοπίων με τα υφιστάμενα δεδομένα του είναι ληξιπρόθεσμο εκτός εάν εκσυγχρονιστεί και καταστεί ευρωπαϊκό.
Ερώτηση: Η βουλγαρική εθνική συνείδηση και ιδεολογία, την οποία ασπάζεται ένα μέρος των κατοίκων της ΠΓΔΜ, υπάρχει περίπτωση να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στα πεπρωμένα του κράτους αυτού;
Απάντηση: Αυξάνονται οι πολίτες του κράτους των Σκοπίων οι οποίοι αυτοδηλώνονται Βούλγαροι και λαμβάνουν βουλγαρικά διαβατήρια και βουλγαρικές πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων. Τούτο προϋποθέτει δήλωση στο Υπουργείο Εσωτερικών της Βουλγαρίας ότι είναι Βούλγαροι Μακεδόνες. Ανέκαθεν, τα τελευταία 2000 χρόνια Μακεδόνες ονομαζόταν οι κάτοικοι της Μακεδονίας και ο όρος δεν προσδιόριζε εθνότητα γι’ αυτό και αυτοπροσδιορίζονταν και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος ως Βούλγαροι Μακεδόνες, Αλβανοί Μακεδόνες, Έλληνες Μακεδόνες, Τούρκοι Μακεδόνες, Σέρβοι Μακεδόνες. Ο ίδιος ο Κεμάλ Ατατούρκ δήλωνε υπερήφανος ότι είναι Τούρκος Μακεδόνας. Η Βουλγαρία ασκεί ευφυή πολιτική έναντι των Σκοπίων προκειμένου να αφομοιώσει τον νεαρότερο πληθυσμό και να επαναφέρει τον γηραιότερο στην μητέρα Βουλγαρία. Επί παραδείγματι με επίσημες δηλώσεις η Βουλγαρία εξέφρασε την βαθιά της ικανοποίηση ότι στα φαραωνικά έργα της πρωτεύουσας Σκόπια έχουν τοποθετηθεί ανδριάντες επιφανών Βουλγάρων όπως ο Τσάρος Σαμουήλ, παλαιοί κομιτατζήδες κλπ και υπογράμμισε δημόσια ότι οι δύο λαοί συμμερίζονται «κοινή ιστορία και κοινή κληρονομιά».
Ερώτηση: Ο επανασχεδιασμός του χάρτη της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων που έγινε τη δεκαετία του 1990 τελείωσε ή να περιμένουμε επιπλέον ανατροπές στα επόμενα χρόνια;
Απάντηση: Διόλου δεν έληξε ο αναδασμός. Όλα τελούν σε απόλυτη ρευστότητα και τίποτε δεν αποκλείει ριζικές ανατροπές. Επίκεντρο όλων των σχεδιασμών παραμένει φυσικά η Θεσσαλονίκη.
Ερώτηση: Σε ένα χρόνο κλείνουν εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Είναι δυνατό να σκιαγραφήσουμε το μέλλον της πόλης σε σχέση με το ρόλο του ελληνισμού στη βαλκανική ενδοχώρα; Πριν από είκοσι χρόνια αρεσκόμασταν να πιστεύουμε ότι η Θεσσαλονίκη θα εξελιχθεί σε μητρόπολη των Βαλκανίων. Ανταποκρίνεται και μπορεί να ανταποκριθεί στο μέλλον σε αυτό το ρόλο; Μήπως οι κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας έχουν επενδύσει με πολύ ρομαντισμό μεγάλες προσδοκίες στην πόλη αυτή, οι οποίες είναι ανώτερες των πραγματικών δυνατοτήτων της;
Απάντηση: Η Θεσσαλονίκη έχει προδοθεί από την ηγεσία της, τον εαυτό της και το μικροελλαδίτικο αθηναϊκό κράτος. Η επέτειος των 100 χρόνων και η μεγάλη εθνική κρίση είναι αφορμή αναστοχασμού των Θεσσαλονικέων για να πάρουν τις τύχες τους στα χέρια τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ μαίνεται η οικονομική κρίση βασικά οικονομικά μεγέθη της Θεσσαλονίκης όπως π.χ. η κίνηση στο λιμάνι, ο τουρισμός κ.α. αυξάνονται. Μητροπολιτικό κέντρο των Βαλκανίων έχει αναδειχθεί πλέον η Κωνσταντινούπολη. Οι Βόρειοι Έλληνες γνωρίζουν από την παράδοσή τους και συναισθάνονται ορθά ότι η Θεσσαλονίκη έχει αδιαφιλονίκητα στρατηγικά πλεονεκτήματα. Δυστυχώς, δεν είχε ούτε έχει ισχυρή, συνεκτική και ενοραματική τοπική ηγεσία. Δυστυχώς, επίσης, διάφοροι λιανοπωλητές του αγνού λαϊκού πατριωτικού αισθήματος έχουν διαχύσει ένα σύνδρομο εσωστρέφειας και φοβίας που ευτυχώς τελευταία συστέλλεται.
Ερώτηση: Ολοκληρώνοντας, δεδομένου ότι επί σειρά ετών έχετε υπηρετήσει και την τοπική αυτοδιοίκηση ως Πρόεδρος της κοινότητας Νυμφαίου, θα ήθελα την άποψή σας αναφορικά με την πρόσφατη διοικητική μεταρρύθμιση, γνωστή ως «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ».
Απάντηση: Ο «Καλλικράτης» είναι καταστροφικός και οι καταστροφικές συνέπειές του θα φανούν σταδιακά πολύ σύντομα. Εάν μελετήσει κανείς τον πελώριο νόμο θα διαπιστώσει τεράστια κενά κρίσιμης σημασίας, ναρκοθετήσεις και αντιφάσεις. Σχεδιάστηκε στο χαρτί με δογματισμό και φανατισμό από κλειστές ομάδες, εκτός ελληνικού κόσμου, γραβατωμένων με πτυχία. Δεν είναι τυχαίο ότι στα περιθώρια της πτώχευσης η Ελλάδα αδυνατεί να αξιοποιήσει τα ευρωπαϊκά εκατομμύρια του ΕΣΠΑ επειδή απλούστατα η τοπική αυτοδιοίκηση και των δύο βαθμών αδυνατεί ακόμη να λειτουργήσει και συχνά στερείται αρμοδιοτήτων.
Ο Πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και Δημοσιογράφος κ. Νικόλαος Μέρτζος με τον εκδότη της εφημερίδας κ. Πλαγάκο
