Οι συνταξιούχοι αναπηρίας στην Ελλάδα ανέρχονται σε 400.000 και αντιπροσωπεύουν το 14,5%, των συνταξιούχων συνολικά, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που κυμαίνεται στο 7%-8%.Το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι περισσότερες από 60.000 συντάξεις χορηγούνται σε υγιείς ασφαλισμένους ή σε ασφαλισμένους των οποίων οι παθήσεις δεν δικαιολογούν σύνταξη αναπηρίας. Κι όμως, παρά τη «βροχή» καταγγελιών, οι αρμόδιες υπηρεσίες αδυνατούν -ή δεν θέλουν;- να ελέγξουν τις κατά τόπους περιπτώσεις! Καθημερινό φαινόμενο αποτελούν οι καταγγελίες, που απευθύνονται στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και αφορούν σε χορήγηση παράνομων αναπηρικών συντάξεων. Το υπουργείο εν συνεχεία αναθέτει τη διερεύνηση τέτοιων καταγγελιών στα καταστήματα του ΙΚΑ, του ΟΓΑ και του ΟΑΕΕ των περιοχών στις οποίες έχουν εκδοθεί οι συντάξεις.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες οι υπηρεσίες εκφράζουν αδυναμία ελέγχου ή αποφεύγουν να απαντήσουν. Αυτό προκύπτει από την ανταλλαγή υπηρεσιακών εγγράφων μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και υποκαταστημάτων των Ταμείων, που έχει στην κατοχή του το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ειδικότερα, στις 5 Απριλίου του 2011 με το υπ’ αριθμόν 8422/309/5-4-11 έγγραφό του, το υπουργείο Εργασίας ζητά από το ΙΚΑ να ερευνήσει ανώνυμη καταγγελία που έχει φθάσει στο γραφείο του αναπληρωτή υπουργού. Σύμφωνα με την καταγγελία, τέσσερις συνταξιούχοι του ΤΕΑΤΥΚΩ λαμβάνουν από το ταμείο επίδομα νοσηλίων που δεν δικαιούνται για χρονικό διάστημα τριών ετών και ενώ συγχρόνως λαμβάνουν και επίδομα απολύτου αναπηρίας από το ΙΚΑ.
Ένα μήνα μετά, στις 9/5/2011, το ΙΚΑ, με το υπ’ αρ. 186/9/5/2011 έγγραφό του, το οποίο υπογράφει ο υποδιοικητής του Ιδρύματος, κ. Διονύσης Πατσούρης, απαντά ότι με μόνο στοιχείο το ονοματεπώνυμο «είναι αδύνατο να ερευνηθεί εάν οι αναφερόμενοι στην καταγγελία λαμβάνουν επίδομα απολύτου αναπηρίας». «Προκειμένου να ερευνηθεί η καταγγελία» υποστηρίζει το Ίδρυμα, πρέπει να είναι γνωστά και «το πατρώνυμο και ο αριθμός μητρώου του ασφαλισμένου».
Στις 23 Μαρτίου του 2010, η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με το έγγραφο Φ.10021/6594/226/23-03-2010 και στις 19 Απριλίου του 2010 το ΙΚΑ ΕΤΑΜ Κρήτης, με το έγγραφο 109/56/19-4-2010, διαβιβάζουν προς το τμήμα συντάξεων του ΟΑΕΕ Κρήτης στο Ηράκλειο, ανώνυμη καταγγελία σχετικά με τη χορήγηση παράνομης σύνταξης.
Ένα χρόνο αργότερα, στις 16 Μαΐου, και εφόσον ο ΟΑΕΕ Κρήτης δεν έχει απαντήσει, η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων στέλνει νέο έγγραφο (Φ.10021/10359/384) για το ίδιο θέμα. Στις 23 Ιουνίου του 2010 η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων διαβιβάζει με το έγγραφο Φ.10035/16855/575/23-6-2010, στον ΟΑΕΕ Αθηνών (Σατωβριάνδου), καταγγελία σχετικά με καταβολή παράνομης αναπηρικής σύνταξης. Μέχρι τις 26 Απριλίου του 2011, που η Γενική Γραμματεία επανέρχεται με νέο έγγραφο (Φ. 10035/10389/397), το κατάστημα του ΟΑΕΕ δεν έχει απαντήσει.
Ιδιαίτερα… δημοφιλείς οι αναπηρικές συντάξειςΟι συνταξιούχοι αναπηρίας στην Ελλάδα ανέρχονται σε 400.000 και αντιπροσωπεύουν το 14,5%, των συνταξιούχων, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που κυμαίνεται στο 7%-8%. Η μέση ηλικία των συνταξιούχων αναπηρίας είναι δέκα χρόνια κάτω από τη μέση ηλικία συνταξιοδότησης λόγω γήρατος και μπορεί να «κερδηθεί» με πολύ λίγα ένσημα. Το 30% των συντάξεων έχουν δοθεί με λιγότερα από 3.000 ένσημα. Το μέσο καταβαλλόμενο ποσό αναπηρικής σύνταξης είναι 517 ευρώ. Από την πλευρά του, το υπουργείο Εργασίας εκτιμά ότι περισσότερες από 60.000 χορηγούνται σε υγιείς ασφαλισμένους ή σε ασφαλισμένους των οποίων οι παθήσεις δεν δικαιολογούν σύνταξη αναπηρίας.
Επίσης, υπάρχουν περιφέρειες με ιδιαίτερα αριθμό συνταξιούχων αναπηρίας που δεν δικαιολογείται από το είδος των σε αυτούς ασκουμένων οικονομικών ή βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Η Κρήτη εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αναπηρικών επί του συνόλου των συντάξεων στην Ελλάδα. Το 20,4% των συντάξεων που χορηγεί το ΙΚΑ στο νομό Ηρακλείου και το 21,5% των συντάξεων του ΟΓΑ είναι αναπηρικές, τη στιγμή που συνολικά οι δικαιούχοι αναπηρικών συντάξεων υπολογίζονται στις 350.000. Στην Αθήνα, το ποσοστό των αναπηρικών συντάξεων είναι 8,8% και στον Πειραιά φτάνουν στο 16%.
Στον τρόπο συγκρότησης των επιτροπών και κυρίως στο γεγονός ότι τα μέλη τους είναι άμισθα αποδίδει τις αιτίες, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διοικητής του ΙΚΑ, κ. Ροβέρτος Σπυρόπουλος. Σύμφωνα με τον κ. Σπυρόπουλο, πρόκειται για σύστημα δομημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη συναλλαγή. Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Σπυρόπουλος, η εικόνα του τοπίου θα αλλάξει από την 1η Σεπτεμβρίου, οπότε με την εφαρμογή του νέου συστήματος εξέτασης των συντάξεων αναπηρίας, θα συγκροτηθούν νέες επιτροπές, στις οποίες θα μετέχουν 1.000 γιατροί όλων των ειδικοτήτων, που θα επιλέγονται με κλήρωση και θα είναι αμειβόμενοι. Το νέο καθεστώς θα είναι ενιαίο για όλα τα Ταμεία, ενώ συγκροτείται και Ενιαίο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας, το οποίο θα αναλάβει την επανεξέταση των συντάξεων αναπηρίας που δεν είναι οριστικές. Εν συνεχεία και σταδιακά, θα επανεξετασθούν όλες οι συντάξεις. Το υπουργείο Εργασίας προσδοκά ότι από το «ξεκαθάρισμα» των αναπηρικών θα εξοικονομηθούν 600 εκατ. ευρώ έως το 2015.
Προβληματικοί οι έλεγχοι και για ανασφάλιστη εργασίαΑνάλογο πρόβλημα σχετικά με τους ελέγχους υπάρχει και στις καταγγελίες για ανασφάλιστη εργασία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι, στις 23 Μαρτίου του 2010, η διεύθυνση επιθεώρησης της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων του υπουργείου Εργασίας με το υπ’ αρ. Φ.10021/6062/29/23 ζητά από τις διευθύνσεις Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, Ε.ΥΠ.ΕΑ (υπηρεσία ελέγχου ασφάλισης που υπάγεται στο ΙΚΑ), να διερευνήσει καταγγελία για ανασφάλιστη εργασία στα ορυχεία της ΔΕΗ. Για έναν ολόκληρο χρόνο η Ε.ΥΠ.ΕΑ Μακεδονίας δεν ενημερώνει το υπουργείο για το εάν έχει διενεργήσει ελέγχους και με ποια αποτελέσματα.
Τον Απρίλιο του 2011, τα συνδικάτα της Δυτικής Μακεδονίας, καταγγέλλουν εκ νέου στο υπουργείο Εργασίας ότι πολλοί από τους εργαζόμενους στο λιγνιτικό κέντρο της ΔΕΗ, κυρίως αλλοδαποί, είναι ανασφάλιστοι, πολλοί λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον Ο.Α.Ε.Δ., είτε είναι δηλωμένοι ως αγρότες είτε είναι παράλληλα εργαζόμενοι της ΔΕΗ Α.Ε. ή συνταξιούχοι του ταμείου της ΔΕΗ ή άλλων συνταξιοδοτικών ταμείων.
Στις 26 Απριλίου του 2011, η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών ασφαλίσεων, η οποία καλείται να απαντήσει στην καταγγελία των συνδικαλιστών, αποστέλλει νέο έγγραφο (Φ.1002/10395/403) προς την Ε.ΥΠ.Ε.Α και ζητά να πληροφορηθεί για την τύχη της προηγούμενης , «το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να ενημερωθούν τα γραφεία των κ.κ. αναπληρωτή υπουργού, της Γενικής Γραμματέως Κοινωνικών Ασφαλίσεων και οι ενδιαφερόμενοι». Η απάντηση ακόμα αναμένεται…
