Η αγροτική κωμόπολη-λασποχώρι της δεκαετίας 1950 - η βιομηχανική πόλη, μετέπειτα η ενεργειακή καρδιά της Ελλάδας, μπορεί να περηφανεύεται σήμερα και για άλλα επιτεύγματά της, όπως την πολιτιστική της ανόρθωση.
Ανορθόδοξα άλλαξε πρόσωπο, διαβαίνοντας μέσα από τα δύσβατα μονοπάτια των τελευταίων δεκαετιών με την κρίση αξιών, τον καταναλωτισμό και την έλλειψη επικοινωνίας, την ηθική και τέλος την οικονομική χρεωκοπία, ο προχθεσινός αγρότης, χθες βιομηχανικός εργάτης, συμμετείχε με επιτυχία στην αναβάθμιση της παιδείας των νέων και στην πολιτιστική ανέλιξη της κοινωνίας μας.
Με αφορμή την ολοκλήρωση της 12ήμερης γιορτής πολιτισμού στην πόλη μας, το 2ο Φεστιβάλ «η πόλη γιορτάΖΕΙ» από 21 Μαρτίου έως 1 Απριλίου, που διοργάνωσε με επιτυχία ο πολιτιστικός σύλλογος «Υψικάμινος» με τη συμμετοχή όλων των πολιτιστικών συλλόγων και τη στήριξη φορέων, με τη παρουσία του κοινού να είναι πολύ μεγάλη, οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Εκτιμώ πως είναι πολύ χρήσιμη μια αναδρομή στην «πολιτιστική σκάλα» της Πτολεμαΐδας, ελπίζοντας οι παραλήψεις μου να μην είναι πολλές και σημαντικές, σε σχέση με τις αναφορές προσφοράς έως το πολιτιστικό μας σήμερα, αλλά και να συμπληρωθούν.
Η πολυρατσική μας πόλη κουβαλούσε ανέκαθεν την παράδοση σε κάθε της έκφανση. Με σοφία, χιούμορ, εφευρετικότητα και αυτοσαρκασμό δημιούργησε «μύθους» , εικόνες, τραγούδια, μοιρολόγια, ανέκδοτα, δίνοντας χρώμα στη γεμάτη στερήσεις ζωή.
Τα πρώτα καλλιτεχνικά βήματα φαίνεται πως γίνονται με τη Μουσική Σχολή Πτολεμαΐδας, που ίδρυσε σε δύσκολους καιρούς, ο πρόσφυγας μουσικοδιδάσκαλος Γεώργιος Πατρικίδης. Με χρώμα (στολές) και ήχο ήρθε να προστεθεί στην ζωή μας «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» (1963) η φιλαρμονική του δήμου, που παιανίζει έκτοτε στους δρόμους και τις παρελάσεις μας. Τρεις δεκαετίες αργότερα το Βαρβούτειο Δημοτικό Ωδείο παρουσίασε τις πρώτες οργανωμένες συναυλίες στο Πνευματικό Κέντρο και δέκα χρόνια μετά το Μουσικό Σχολείο μας, με λαμπρές καλλιτεχνικές παρουσιάσεις, δίδαξε πραγματικά την ισορροπία ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία και την εκπαιδευτική πρόοδο. Προηγήθηκαν ή ακολούθησαν ιδιωτικές σχολές μουσικής, οι χορωδίες των «Ιεροψαλτών» και «Τροβαδούρων» πολλά μουσικά συγκροτήματα ποικίλης ύλης, προσθέτοντας όλα τη δική τους καλλιτεχνική πινελιά.
Τρεις θεατρικές ομάδες της πόλης με δημιουργούς πανέμορφων θεατρικών παραστάσεων μαζί με τις θεατρικές δημιουργίες των πολιτιστικών συλλόγων της ευρύτερης περιοχής, φώτισαν τα μονότονα και μελαγχολικά μας βράδια. Αξίζουν αναφοράς η θεατρική ομάδα του 4ου Γυμνασίου και τα έργα ποίησης των μαθητών του 2ου Γυμνασίου της πόλης μας που βραβεύτηκαν στην Τεργέστη, καθώς και άλλων συντοπιτών-ποιητών με σπουδαίες συλλογές. Οι προσπάθειες αυτές στα σχολεία πρέπει να συνεχιστούν και να βρουν κι άλλους μιμητές.
Οι δράσεις μας στα εικαστικά ξεκίνησαν από την ιδιωτική πρωτοβουλία και συνεχίστηκαν με την πετυχημένη δημοτική προσπάθεια με τις σχολές χορού & ζωγραφικής. Οι εικαστικές δράσεις της πόλης στηρίζονται κυρίως στους δυο συλλόγους και σε μεμονωμένες προσπάθειες.
Σημαντική είναι η συμβολή του Παλαιοντολογικού Ιστορικού Μουσείου της πόλης, με παλαιοντολογικά, ιστορικά εκθέματα και πινακοθήκη, όπου επίσης φιλοξενούνται εκθέσεις ζωγραφικής, παρουσιάσεις βιβλίων κ.α. πολιτιστικά θέματα. Σημαντική επίσης είναι και η προσφορά της δημοτικής Βιβλιοθήκης.
Η δράση των πολυάριθμων αθλητικών συλλόγων, πέρα από την προσφορά τους σε αθλητισμό και υγεία, έχουν το δικό τους «σκαλοπάτι» στον πολιτισμό. Συμβολή έχουν επίσης ο Ορειβατικός & ο Χιονοδρομικός σύλλογος, με τις αξιόλογες εκθέσεις φωτογραφίας κ.α. δράσεις τους.
Στην Πτολεμαΐδα διαδοχικά και ταυτόχρονα λειτούργησαν πέντε μεγάλες κλειστές αίθουσες κινηματογράφου, που τις τελευταίες δεκαετίες, ένας-ένας έκλεισαν. Πριν από μισό χρόνο περίπου επαναλειτουργεί το κιν/θέατρο «Αχίλλειον», όπως κατά καιρούς και υπαίθριοι χώροι «Σινεμά». Μεγάλο μειονέκτημα της πόλης μας η έλλειψη μιας αίθουσας τέχνης με όλες τις προδιαγραφές, που θα φιλοξενεί τις μεγάλες εκδηλώσεις συλλόγων και φορέων.
Με πολλές ενδεχομένως παραλήψεις σ’ αυτή την αναδρομή της «καλλιτεχνικής σκάλας» του τόπου μας και χωρίς αναφορές σε ονόματα-στυλοβάτες αυτής της προσπάθειας (με το φόβο μήπως παραλείψω κάποιους), θέλω να κλείσω αυτήν την πολιτιστική αναφορά μου, με την νεοσύστατη ορχήστρα «Συμφωνιέτα Πτολεμαΐδας», που πραγματοποίησε την παρθενική της εμφάνιση στις 31/3/2018 στο αμφιθέατρο της αίθουσας «Γεώργιος» του Ξεν. «ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ» και με τα λόγια της μεσόφωνης Ιωάννας Φόρτη: «Πρώτη φορά έρχομαι στην Πτολεμαΐδα, δεν γνώριζα που βρίσκεται (υπονοώντας άγνοια και για την ύπαρξή της) και με εντυπωσίασαν η υψηλή ποιότητα της συμφωνικής μουσικής από τους συντελεστές και η μεγάλη και θερμή παρουσία του κοινού». Χίλια μπράβο & καλό ταξίδι!
Σίγουρα θα μπορούσαμε πολλά περισσότερα. Η βελτίωσή μας σαν άνθρωποι, η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, μας βοηθάει και μας κάνει καλύτερους, τόσο σαν άτομα όσο κυρίως σαν κοινωνικό σύνολο. Καλή συνέχεια.
