Σε τι μπορεί να οφείλεται η αυξημένη χοληστερίνη στα παιδιά; Τι την προκαλεί; Πότε είναι παθολογική; Τι πρέπει να κάνετε;

Eπιμέλεια: Aλέξανδρος Γιατζίδης, Μ.D., medlabnews.gr

Η χοληστερίνη, αυτό το βασικό συστατικό της ζωής και της καλής λειτουργίας του οργανισμού, μετατρέπεται σε καταστροφικό δηλητήριο του οργανισμού όταν η τιμή της στο αίμα είναι υψηλή. Χρειάζονται μόλις 30-50mg% κακής χοληστερίνης (LDL) για να λειτουργήσουν σωστά όλα τα συστήματα και τα κύτταρα του οργανισμού.

Σήμερα γίνεται από όλους αποδεκτό ότι τιμές κακής χοληστερίνης πάνω από 70mg% αρχίζουν να γίνονται παθολογικές, ιδιαίτερα για αυτούς που πάσχουν από στεφανιαία νόσο και γενικότερα αρτηριοπάθειες. Όμως εξακολουθεί να παραμένει το ερώτημα πόσο πρέπει να είναι η ανώτερη φυσιολογική τιμή χοληστερίνης στα παιδιά που να μην τους δημιουργεί βλάβες στις αρτηρίες τους. Στο μέσο άνθρωπο οι ορατές βλάβες στις αρτηρίες αρχίζουν να εμφανίζονται από την εφηβική ηλικία υπό μορφή γραμμώσεων που εξελίσσονται σε αθηρωματικές πλάκες. Οι πλάκες αυτές μπορεί ανά πάσα στιγμή να σπάσουν και να δημιουργήσουν συνθήκες για έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο, ακόμα και σε ηλικίες κάτω των 40 ετών. 

Πολύ ψηλά επίπεδα χοληστερίνης, όμως μπορεί να εμφανίσουν και τα παιδιά. H δημιουργία των αθηρωματικών πλακών στα αγγεία αρχίζει από την παιδική ηλικία και περίπου 50% των ανδρών και 20% με υψηλή χοληστερίνη κινδυνεύουν να πάθουν καρδιαγγειακή νόσο μέχρι τα 50 χρόνια.

Τα παιδιά που έχουν αυξημένη την "κακή" LDL-χοληστερόλη, δηλαδή περισσότερο από 160 mg/dL έχουν μεγάλο κίνδυνο να παρουσιάσουν τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη και πρώιμη στεφανιαία νόσο. Τα συγκεκριμένα παιδιά, τα οποία έχουν αυξημένη την LDL-χοληστερόλη, έχουν ανάγκη ιατρικής φροντίδας. Τα παιδιά εκείνα που έχουν γενετική προδιάθεση για πολύ υψηλή χοληστερόλη στο αίμα, περίπου ένα στα πεντακόσια παιδιά, πρέπει να λάβουν συστηματική αγωγή. Για να αναγνωριστούν αυτά τα παιδιά, συνιστάται στους παιδίατρους να ελέγχουν την χοληστερόλη εκείνων των οποίων οι γονείς ή οι παππούδες έχουν πολύ αυξημένη χοληστερίνη ή/και πρώιμη εκδήλωση στεφανιαίας νόσου.

Τα παιδιά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Γι' αυτό η διάγνωση γίνεται με ειδικές εξετάσεις στο αίμα.



Ποια παιδιά πρέπει να κάνουν εξέταση για χοληστερίνη;



α) Παιδιά που ο ένας γονιός τους έχει χοληστερίνη μεγαλύτερη από 240.



β) Παιδιά που ένας από τους γονείς τους ή τους παππούδες τους, ή τις γιαγιάδες τους, ή τα αδέρφια των γονιών τους έχει παρουσιάσει καρδιακά προβλήματα όπως στηθάγχη, έμφραγμα, αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, εγκεφαλικό επεισόδιο, σε ηλικία μικρότερη των 55 χρόνων.



γ) Παιδιά που έχουν άλλους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιαγγειακή νόσο, όπως είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η υπέρταση κτλ



Τι πρέπει να περιλαμβάνει ο έλεγχος;



Οι γενικές αίματος πρέπει να περιλαμβάνουν και ολική χοληστερίνη, ολικά λιπίδια, τριγλυκερίδια, HDL και LDL χοληστερίνη.

Οι μετρήσεις αυτές πρέπει να γίνονται μετά από 12 ώρες νηστεία.



Πότε λέμε ότι ένα παιδί έχει παθολογική χοληστερίνη;



Στα παιδιά μια ολική χοληστερόλη άνω των 170 mg/dl θεωρείται ψηλή.

Ποια τα επίπεδα χοληστερίνης στα παιδιά 2-19 ετών

Ολική χοληστερίνη (mg/dL)

• Επιθυμητά κάτω από 170
• Οριακά από 170 -199
• Υψηλά πάνω από 200

LDL cholesterol (mg/dL)

• Επιθυμητά κάτω από 110
• Οριακά από 110 -129
• Υψηλά πάνω από 130

Παιδιά με χοληστερόλη πάνω από αυτά τα επίπεδα, θα πρέπει να παρακολουθούνται και να λαμβάνονται μέτρα για την μείωση της.

Σε μια εποχή που οι επιστημονικές συζητήσεις εστιάζονται στο εάν και πότε θα πρέπει να χορηγούμε στα παιδιά φάρμακα κατά της υψηλής χοληστερίνης, φάρμακα που έχουν σοβαρές παρενέργειες και άγνωστες συνέπειες για τον οργανισμό των παιδιών κατά την μακροχρόνια χορήγησή τους, τα νέα για την αντιμετώπιση της χοληστερίνης με φυσικούς τρόπους ακούγονται ενθαρρυντικά.

Στα επίμονα ερωτήματα των γονιών για το εάν και πότε τα παιδιά θα πρέπει να παίρνουν φάρμακα κατά της υψηλής χοληστερίνης οι συντηρητικές θέσεις φαίνεται να είναι οι επικρατέστερες διεθνώς.

Όταν δηλαδή υπάρχει κακό οικογενειακό ιστορικό, όπως π.χ. εμφράγματα στους γονείς ή τους στενούς συγγενείς σε ηλικίες κάτω των 50 ετών ή πολύ περισσότερο εγκεφαλικά επεισόδια τότε η υψηλή χοληστερίνη στα παιδιά ίσως θα πρέπει να αντιμετωπισθεί φαρμακευτικά. Η άποψη αυτή ενισχύεται αναμφισβήτητα όταν διαπιστωθούν βλάβες στα τοιχώματα των αρτηριών του παιδιού με το triplex των καρωτίδων.

Γενικά ο κάθε σωστός γιατρός αποφασίζει την φαρμακευτική θεραπεία όταν εξαντλήσει όλα τα φυσικά μέσα.

Οι νέοι με υψηλή χοληστερίνη όχι μόνον δεν πρέπει να καπνίζουν ή να είναι υπέρβαροι αλλά θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα την καθημερινή τους διατροφή,

Θα πρέπει να απέχουν από κάθε φύσεως λιπαρά και ιδιαίτερα προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως Trans, δηλαδή τα φαγητά κυρίως των Fast Foods.

Η σωστή διατροφή θα πρέπει κυρίως να εστιάζεται σε φρούτα και χυμούς πάσης φύσεως, εμπλουτισμένη με λαχανικά και γενικότερα φυτικά προϊόντα.

Με απλά λόγια η βάση του διαιτολογίου των παιδιών με υψηλή χοληστερίνη θα πρέπει να είναι η Μεσογειακή δίαιτα με τα λαδερά και τα όσπρια.

Θα πρέπει να γυμνάζεται και γενικά να αυξηθεί η φυσική δραστηριότητα.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι όλα αυτά αφορούν τους νέους με υψηλές τιμές χοληστερίνης και όχι τα απολύτως φυσιολογικά νεαρά άτομα.

Τηρώντας αυτό θα τα βοηθήσετε να διατηρήσουν τα κανονικά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και να προάγουν την καρδιαγγειακή υγεία. Τα επίπεδα χοληστερόλης και λιπιδίων στο αίμα θα πρέπει να είναι:

                        Ολική Χοληστερίνη <170mg/dl

                        Χοληστερίνη LDL < 110mg/dl

                        Χοληστερίνη HDL > 35mg/dl

                        Τριγλυκερίδια < 150mg/dl

Η μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης στα παιδιά και στους εφήβους μπορεί να είναι επωφελής, συμβάλλοντας στην πρόληψη ανάπτυξης αθηροσκληρωτικών βλαβών.

Σε σπάνιες περιπτώσεις εμφανίζεται στα παιδιά ο σακχαρώδης διαβήτης, που πρέπει να αντιμετωπίζεται εντατικά από τον παιδίατρο - ενδοκρινολόγο

ΠΗΓΗ:Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine