Χημικές ουσίες στα προϊόντα; Οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν, δεν απαντούν

Τραγικά τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την έρευνα που διενήργησε το ΚΕ.Π.ΚΑ. (Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών) για λογαριασμό της BEUC (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών), σχετικά με την εφαρμογή από τις επιχειρήσεις του Κανονισμό Reach, για τις χημικές ουσίες που περιλαμβάνονται σε καταναλωτικά προϊόντα.

Η BEUC – Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών, μαζί με οργανώσεις – μέλη της, σε εννέα κράτη-μέλη (Αυστρία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Πολωνία, Ισπανία, Σουηδία και Η.Β.), πραγματοποίησε έρευνα σε 34 κατηγορίες προϊόντων, από διαφορετικούς κατασκευαστές, για να αξιολογήσει, εάν ο Κανονισμός Reach, για τις χημικές ουσίες που περιλαμβάνονται σε καταναλωτικά προϊόντα εφαρμόζεται στην πράξη.

Ο Κανονισμός Reach προβλέπει την καταγραφή, την έγκριση και τον περιορισμό των χημικών ουσιών κι ένας από τους στόχους του Κανονισμού είναι να ενισχυθεί η πρόσβαση των καταναλωτών στην πληροφόρηση για τις χημικές ουσίες, στις οποίες εκτιθέμεθα. Εκτός από τη διασφάλιση της διαφάνειας ο Κανονισμός στοχεύει στο να ασκηθεί πίεση στη βιομηχανία ώστε να παράξει ασφαλέστερα υποκατάστατα των ήδη υπαρχόντων χημικών ουσιών.

Το Άρθρο 33 του Κανονισμού διασφαλίζει το δικαίωμα των καταναλωτών να γνωρίζουν. Τους δίνει το δικαίωμα να ζητούν από οποιοδήποτε μέρος της αλυσίδας «παραγωγή – προμήθεια αγαθών» (κατασκευαστή, έμπορο, λιανοπωλητή κ.λπ.) εάν κάποιο από τα προϊόντα τους ή η συσκευασία του περιέχει «ουσίες που προκαλούν υψηλές ανησυχίες» σε περιεκτικότητα πάνω από 0,1%, ανά βάρος. Πληροφόρηση, η οποία πρέπει να δίνεται χωρίς καμία επιβάρυνση στον καταναλωτή μέσα σε 45 μέρες.
Το ΚΕ.Π.ΚΑ. (Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών) ανέλαβε την έρευνα αυτή στην Ελλάδα. Δημιούργησε «φανταστικούς» καταναλωτές, για τους οποίους δημιουργήθηκαν λογαριασμοί ηλεκτρονικών ταχυδρομείων.

Από τους λογαριασμούς αυτούς, απέστειλε επιστολές, σε 34 επιχειρήσεις, που διαθέτουν ηλεκτρονικά καταστήματα και από τις οποίες «φανταστικοί» καταναλωτές ζητούσαν να μάθουν, αν στα συγκεκριμένα προϊόντα, που επρόκειτο να αγοράσουν ή στις συσκευασίες τους, υπήρχαν χημικές ουσίες υψηλής ανησυχίας, από αυτές που περιλαμβάνονται, στον αντίστοιχο κατάλογο του Κανονισμού Reach, εάν οι επιχειρήσεις γνώριζαν τον κατάλογο SIN και αν ακολουθούσαν κάποια ενδοεπιχειρησιακή πολιτική για τα χημικά.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. δεν απέστειλε επιστολές με το όνομά του αλλά «κρύφτηκε» πίσω από τους «φανταστικούς» καταναλωτές γιατί ήθελε να διαπιστώσει αν και πως οι επιχειρήσεις ανταποκρίνονται σε αιτήματα απλών καταναλωτών, αν, δηλαδή, εφαρμόζουν τη νομοθεσία.

Επικεντρώθηκε, στις παρακάτω κατηγορίες προϊόντων καθημερινής χρήσης, οι οποίες ήταν πιθανό να περιέχουν χημικές ουσίες, που προκαλούν ανησυχίες, για τις επιπτώσεις τους και για τις οποίες ο Κανονισμός Reach ζητά, από τις επιχειρήσεις, αντικατάστασή τους, με ασφαλέστερες. Επίσης, προϊόντα, από τις κατηγορίες αυτές, είχαν ελέγξει επιστήμονες, σε Ενώσεις Καταναλωτών, σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και είχαν εντοπίσει χημικές ουσίες που επιτρέπονται, προς το παρόν, αλλά πρέπει να αντικατασταθούν το συντομότερο δυνατό. Οι κατηγορίες, στις οποίες επικεντρώθηκε το  ΚΕ.Π.ΚΑ. ήταν σκεύη ταϊσματος βρεφών, είδη μεταφοράς βρεφών και παιδιών, παιδικά ρούχα, παιχνίδια, έπιπλα και είδη προίκας σπιτιών, αξεσουάρ, εργαλεία, προϊόντα κατασκευών, προϊόντα προσωπικής ασφάλειας κ.λπ.

Τα αποτελέσματα της έρευνας, που περιορίστηκε, στη διερεύνηση του τυπικού τμήματος του Κανονισμού Reach, δηλαδή της σωστής ενημέρωσης του καταναλωτή και όχι στην επαλήθευση των απαντήσεων, για τη χώρα μας, ήταν τραγικά:
-Το ΚΕ.Π.ΚΑ. έστειλε 34 επιστολές και έλαβε μόνο 13 απαντήσεις.
-Σε 8 επιχειρήσεις συνάντησε δυσκολίες για να στείλει το αίτημά του. Δηλαδή, αναγκάστηκε να επικοινωνήσει.

-Από τις 13 απαντήσεις οι 12 ήρθαν μέσα σε 45 μέρες.
-12 απαντήσεις ήταν στα Ελληνικά. Όμως, σε 4 απαντήσεις επισυνάπτονταν αναφορές ή πιστοποιητικά, σε γλώσσες από αγγλικά μέχρι κινέζικα.
-Μόνο 1 επιχείρηση αναφέρθηκε στον κατάλογο του Κανονισμού Reach, με τις χημικές ουσίες, που προκαλούν σοβαρές ανησυχίες και δήλωσε ότι τα προϊόντα της δεν περιέχουν τέτοιες ουσίες. Οι υπόλοιπες δώδεκα ούτε αναφέρθηκαν στον κατάλογο αυτό ούτε διευκρίνισαν αν τα προϊόντα τους περιέχουν αυτές τις ουσίες.

-Μόνο 1 επιχείρηση κατονόμασε συγκεκριμένη χημική ουσία, που, όμως, δεν περιλαμβάνεται, σε αυτόν τον κατάλογο.

-Μόνο 2 επιχειρήσεις αναφέρθηκαν, στον Κανονισμό και άλλες 6 αναφέρθηκαν γενικά σε υποχρεώσεις, που πηγάζουν από τη νομοθεσία.
-Μόνο 3 απαντήσεις ήταν κατανοητές από το μέσο καταναλωτή.
-Μόνον 3 επιχειρήσεις αναφέρθηκαν στα συγκεκριμένα προϊόντα που ενδιέφεραν τους καταναλωτές.
-Μόνον 2 επιχειρήσεις απάντησαν αν στις συσκευασίες των προϊόντων τους, υπήρχαν χημικές ουσίες υψηλής ανησυχίας.

-2 πωλητές παρέπεμψαν στους προμηθευτές τους για την παροχή πληροφοριών.
-Μόνο 1 επιχείρηση απάντησε, σε όλα τα ερωτήματα και με τρόπο κατανοητό, για τους καταναλωτές. Όμως, η απάντηση ήρθε, από τον άγγλο προμηθευτή της και ήταν, στα αγγλικά.
-2 επιχειρήσεις ζήτησαν να μάθουν τα πλήρη στοιχεία των καταναλωτών και τους λόγους, που έκαναν τα συγκεκριμένα ερωτήματα.
-7 επιχειρήσεις ανέφεραν τον κατάλογο SIN. Μάλιστα.
-8 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι έχουν συγκεκριμένη πολιτική, για τις χημικές ουσίες.