Σοφοκλής Πιταροκοίλης:
Μεγάλη συζήτηση έχει ξεκινήσει το τελευταίο διάστημα σχετικά με τις ταρίφες για τα φωτοβολταϊκά (φ/β) και το πόσο αυτές συνδέονται με το πραγματικό κόστος παραγωγής τους.
Καλό θα είναι να καταγραφούν και κάποιες διαφορετικές προσεγγίσεις πάνω στο ίδιο θέμα:
1. Ιστορικά, το κόστος των φ/β (και κάθε νέας τεχνολογίας) υποεκτιμάται όταν ακόμα βρίσκεται στο επίπεδο της σύλληψης. Το κόστος αρχικά αυξάνεται (!) -σε σχέση με τις εκτιμήσεις- κατά τα πρώτα στάδια της εμπορευματοποίησης για να ακολουθήσει μια πτωτική πορεία στη φάση της τεχνολογικής ωρίμανσης. Για τα φ/β, το αρχικό τους κόστος ήταν πράγματι υψηλότερο του αναμενομένου καθώς οι μελέτες στα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης «ωραιοποίησαν» το αρχικό κόστος με αποτέλεσμα το πραγματικό κόστος να είναι αρκετά υψηλότερο στην απαρχή της εποχής των φ/β και η πτώση να είναι μετέπειτα θεαματική.
2. Οι τιμές ενός φ/β συστήματος συνδέονται περισσότερο με την συνολική εγκατεστημένη ισχύ και λιγότερο με το χρόνο. Για τα φ/β η καμπύλη μάθησης έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι το κόστος των φ/β συστήματων μειώνεται κατά 18-22% κάθε φορά που διπλασιάζεται η συνολική εγκατεστημένη ισχύς (και όχι απαραίτητα πχ κάθε δύο ή τρία χρόνια). Επομένως, οι προβλέψεις για τις τιμές των φ/β συστημάτων δεν πρέπει να στηρίζονται σε χρονικούς υπολογισμούς με βάση τα παρελθόντα έτη αλλά σε εκτιμήσεις για το μέγεθος της μελλοντικής αγοράς.
3. Η τεχνολογία του πολυκρυσταλλλικού πυριτίου -σε αντίθεση με όσα λέγονταν- έχει πολλά περιθώρια περαιτέρω μείωσης (σε σχέση με την τεχνολογία thin film). Eνδεικτικά να αναφέρουμε ότι μεγάλοι παραγωγοί πυριτίου (που είναι η πρώτη ύλη για τα φ/β πλαίσια) είναι σε θέση να έχουν κόστος παραγωγής κάτω από 24$/Kg την στιγμή που η spot τιμή του πυριτίου στην αγορά είναι αρκετά κάτω από 40€/Kg! Το International Technology Roadmap for PV τονίζει πως η τιμή του πυρίτιο πρέπει να πέσει κατά 50% μέχρι το 2020. Πρακτικά αυτό σημαίνει και αντίστοιχη μείωση κόστους (για τα φ/β πλαίσια) τα επόμενα 10 χρόνια.
4. To κόστος των φ/β είναι το ευαίσθητο σημείο όλων των εμπλεκομένων: είναι από τις λίγες φορές που οι πολιτικοί αντιδρούν πιο γρήγορα από τις αγορές με αποτέλεσμα καλά (Γερμανία) και κακά παραδείγματα (Τσεχία, Αγγλία). Αφαιρείται με τον τρόπο αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του μοντέλου FiT που στηρίζεται στην εγκαθίδρυση ενός σταθερού για τους επενδυτές περιβάλλον, αξιόπιστου και απρόσβλητου από πολιτικές αποφάσεις.
5. Τα φ/β -αλλά και κάθε τεχνολογία ΑΠΕ- αναπτύσσονται στις μέρες μας όχι γιατί είναι σωστό, περιβαλλοντικά χρήσιμο ή φυσικό (όπως π.χ. μια σύνδεση ηλεκτρικού ρεύματος σε ένα νέο σπίτι), αλλά γιατί είναι μια επικερδής επένδυσης. Θα περάσουν χρόνια, είναι η αλήθεια, ώστε να βαραίνει περισσότερο η περιβαλλοντική και κοινωνική ωφέλεια των φ/β από ένα αποδεκτό IRR.
6. Το μοντέλο FiT θα απομακρυνθεί πιο γρήγορα όχι όταν μειωθεί το κόστος παραγωγής των φ/β (γεγονός που αναπόφευκτα θα συμβεί) αλλά εάν περικοπούν οι έμμεσες χρηματοδοτήσεις σε άλλες (συμβατικές) μορφές ενέργειας. Εύκολα κανείς μπορεί να αποδείξει στην περίπτωση αυτή πως η παραγωγή ηλεκτρισμού από φ/β είναι φθηνότερη από ότι πολλοί άνθρωποι νομίζουν, ακόμα και σήμερα. Όχι λόγω της μαζικής παραγωγής των φ/β αλλά λόγω της δικαιότερης κατανομής και υπολογισμού των πόρων σε όλες τις μορφές ενέργειας. Και μόνο τότε, προφανώς, οι ταρίφες θα πρέπει να πάψουν να ισχύουν.
Ο κ. Σοφοκλής Πιταροκοίλης είναι Γενικός Διευθυντής της Solar Cells Hellas AE
Καλό θα είναι να καταγραφούν και κάποιες διαφορετικές προσεγγίσεις πάνω στο ίδιο θέμα:
1. Ιστορικά, το κόστος των φ/β (και κάθε νέας τεχνολογίας) υποεκτιμάται όταν ακόμα βρίσκεται στο επίπεδο της σύλληψης. Το κόστος αρχικά αυξάνεται (!) -σε σχέση με τις εκτιμήσεις- κατά τα πρώτα στάδια της εμπορευματοποίησης για να ακολουθήσει μια πτωτική πορεία στη φάση της τεχνολογικής ωρίμανσης. Για τα φ/β, το αρχικό τους κόστος ήταν πράγματι υψηλότερο του αναμενομένου καθώς οι μελέτες στα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης «ωραιοποίησαν» το αρχικό κόστος με αποτέλεσμα το πραγματικό κόστος να είναι αρκετά υψηλότερο στην απαρχή της εποχής των φ/β και η πτώση να είναι μετέπειτα θεαματική.
2. Οι τιμές ενός φ/β συστήματος συνδέονται περισσότερο με την συνολική εγκατεστημένη ισχύ και λιγότερο με το χρόνο. Για τα φ/β η καμπύλη μάθησης έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι το κόστος των φ/β συστήματων μειώνεται κατά 18-22% κάθε φορά που διπλασιάζεται η συνολική εγκατεστημένη ισχύς (και όχι απαραίτητα πχ κάθε δύο ή τρία χρόνια). Επομένως, οι προβλέψεις για τις τιμές των φ/β συστημάτων δεν πρέπει να στηρίζονται σε χρονικούς υπολογισμούς με βάση τα παρελθόντα έτη αλλά σε εκτιμήσεις για το μέγεθος της μελλοντικής αγοράς.
3. Η τεχνολογία του πολυκρυσταλλλικού πυριτίου -σε αντίθεση με όσα λέγονταν- έχει πολλά περιθώρια περαιτέρω μείωσης (σε σχέση με την τεχνολογία thin film). Eνδεικτικά να αναφέρουμε ότι μεγάλοι παραγωγοί πυριτίου (που είναι η πρώτη ύλη για τα φ/β πλαίσια) είναι σε θέση να έχουν κόστος παραγωγής κάτω από 24$/Kg την στιγμή που η spot τιμή του πυριτίου στην αγορά είναι αρκετά κάτω από 40€/Kg! Το International Technology Roadmap for PV τονίζει πως η τιμή του πυρίτιο πρέπει να πέσει κατά 50% μέχρι το 2020. Πρακτικά αυτό σημαίνει και αντίστοιχη μείωση κόστους (για τα φ/β πλαίσια) τα επόμενα 10 χρόνια.
4. To κόστος των φ/β είναι το ευαίσθητο σημείο όλων των εμπλεκομένων: είναι από τις λίγες φορές που οι πολιτικοί αντιδρούν πιο γρήγορα από τις αγορές με αποτέλεσμα καλά (Γερμανία) και κακά παραδείγματα (Τσεχία, Αγγλία). Αφαιρείται με τον τρόπο αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του μοντέλου FiT που στηρίζεται στην εγκαθίδρυση ενός σταθερού για τους επενδυτές περιβάλλον, αξιόπιστου και απρόσβλητου από πολιτικές αποφάσεις.
5. Τα φ/β -αλλά και κάθε τεχνολογία ΑΠΕ- αναπτύσσονται στις μέρες μας όχι γιατί είναι σωστό, περιβαλλοντικά χρήσιμο ή φυσικό (όπως π.χ. μια σύνδεση ηλεκτρικού ρεύματος σε ένα νέο σπίτι), αλλά γιατί είναι μια επικερδής επένδυσης. Θα περάσουν χρόνια, είναι η αλήθεια, ώστε να βαραίνει περισσότερο η περιβαλλοντική και κοινωνική ωφέλεια των φ/β από ένα αποδεκτό IRR.
6. Το μοντέλο FiT θα απομακρυνθεί πιο γρήγορα όχι όταν μειωθεί το κόστος παραγωγής των φ/β (γεγονός που αναπόφευκτα θα συμβεί) αλλά εάν περικοπούν οι έμμεσες χρηματοδοτήσεις σε άλλες (συμβατικές) μορφές ενέργειας. Εύκολα κανείς μπορεί να αποδείξει στην περίπτωση αυτή πως η παραγωγή ηλεκτρισμού από φ/β είναι φθηνότερη από ότι πολλοί άνθρωποι νομίζουν, ακόμα και σήμερα. Όχι λόγω της μαζικής παραγωγής των φ/β αλλά λόγω της δικαιότερης κατανομής και υπολογισμού των πόρων σε όλες τις μορφές ενέργειας. Και μόνο τότε, προφανώς, οι ταρίφες θα πρέπει να πάψουν να ισχύουν.
Ο κ. Σοφοκλής Πιταροκοίλης είναι Γενικός Διευθυντής της Solar Cells Hellas AE
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου