“Η τεχνική σποράς με ιωδιούχο άργυρο καθώς και άλλες αδρανείς ουσίες (αλατούχες υγροσκοπικές, ξηρός πάγος κ.λπ.) είτε με τη βοήθεια εναερίων μέσων (ειδικά τροποποιημένων αεροσκαφών)…” για τον έλεγχο των καιρικών φαινομένων.Διαβάστε την συνέντευξη από τον καθ’ ύλην αρμόδιο, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Ελευθερία” της Λάρισας. Η κουβέντα λοιπόν δεν γίνεται για το εάν υπάρχουν αεροψεκασμοί ή όχι, αλλά για τις ενδεχόμενες συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία.
Αντί της παθητικής αντιμετώπισης των συνεπειών ακραίων φαινομένων (μέσω των αποζημιώσεων), ο ΕΛΓΑ μελετά τρόπους αποτροπής ενός καταστρεπτικού φυσικού φαινομένου (όπως είναι το χαλάζι) αλλά και τροποποίησης του καιρού ώστε να αυξηθούν οι βροχοπτώσεις.Την αξιοποίηση των συστημάτων που ήδη εφαρμόζει για την αντιχαλαζική προστασία σε συγκεκριμένες περιοχές, ώστε να προκαλούνται τις κρίσιμες περιόδους περισσότερες βροχοπτώσεις εξετάζει ο ΕΛΓΑ. Μελετώντας τη δυνατότητα ενίσχυσης του υδάτινου δυναμικού προβληματικών περιοχών, όπως η Θεσσαλία, με περισσότερα νερά εξ ουρανού.
Ακολουθώντας σχετική εντολή του προέδρου κ. Νίκου Κατσαρού ο διευθυντής μελετών και εφαρμογών του ΕΛΓΑ κ. Γιώργος Φαραζουλής εξέτασε το θέμα παρουσιάζοντας σχετική εισήγηση στο Δ.Σ. του Οργανισμού, η οποία έτυχε θερμής υποδοχής ιδιαίτερα από τον Λαρισαίο κ. Απ. Παπαδημητρίου μέλος της διοίκησης.
ΑΛΛΑΓΕΣ
Συγκεκριμένα, ο κ. Φαραζουλής σημειώνει για τις κλιματικές αλλαγές:
«Οι κλιματικές αλλαγές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα αποτελούν πλέον πραγματικότητα για τον πλανήτη μας. Οι επιπτώσεις τους έχουν αρχίσει σε πολλές περιπτώσεις να επηρεάζουν τις οικονομίες, ιδιαίτερα τις αγροτικές, αρκετών κρατών. Οι πιθανοί τρόποι αντιμετώπισής τους απασχολούν τις κυβερνήσεις των κρατών που πλήττονται. Ορισμένα κράτη επιλέγουν ή δείχνουν αρχικά να επιλέγουν τη λεγόμενη παθητική αντιμετώπιση των συνεπειών των ακραίων φαινομένων, η οποία συνίσταται κυρίως σε διάφορες μορφές οικονομικής στήριξης των πληγέντων. Είναι όμως η λύση αυτή η μόνη ή υπάρχει και ενεργός τρόπος αντιμετώπισης, ο οποίος θα εισάγει την παράμετρο αποτροπή ενός καταστρεπτικού φυσικού φαινομένου; Ενας συνδυασμός ενεργειών πρόληψης και καταστολής θα πρέπει πλέον να απασχολεί τις κυβερνήσεις των κρατών που πλήττονται από τις κλιματικές αλλαγές.
Ορισμένα καιρικά φαινόμενα μπορούν να προληφθούν πριν την εμφάνιση τους (π.χ. ξηρασία κ.λπ.).
Δυστυχώς οι κλιματικές αλλαγές έχουν αρχίσει να επηρεάζουν σταδιακά και τη χώρα μας. Για παράδειγμα, οι τελευταίοι χειμώνες διαφέρουν σημαντικά σε σχέση με όλους τους αντίστοιχους της τελευταίας τουλάχιστον εικοσαετίας, σε ό,τι αφορά τόσο στη μέση θερμοκρασία (αύξηση) αλλά πολύ περισσότερο σε ό,τι αφορά στο μέσο ύψος βροχής (σαφέστατη μείωση). Οι διαφορές των παραπάνω παραμέτρων από τις μέσες αντίστοιχες κλιματικές τιμές αποδεικνύουν ως ένα βαθμό το ότι και στη χώρα μας οι κλιματικές αλλαγές είναι κατά κάποιο τρόπο πλέον πραγματικότητα. Για παράδειγμα στον τομέα της γεωργίας η αύξηση θερμοκρασίας σε σχέση με την αντίστοιχη μέση των τελευταίων είκοσι ετών, είχε σαν αποτέλεσμα σε αρκετές περιοχές της χώρας, να παρατηρείται μία εξαιρετικά πρόωρη ανθοφορία σε πολλές δυναμικές καλλιέργειες, η οποία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη δεδομένου ότι ένας συνήθης εαρινός παγετός εντός του Μαρτίου ή του Απριλίου, είναι σε θέση να προκαλέσει ανυπολόγιστες ζημιές στις καλλιέργειες αυτές. Επίσης το φαινόμενο της φετινής ανομβρίας (μείωση των βροχοπτώσεων και των χιονοπτώσεων) έχει δημιουργήσει ήδη πολλά προβλήματα σε πολλές γεωργικές περιοχές της χώρας τα οποία στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα αναμένονται να ενταθούν. Η ξηρασία παρά το ότι προς το παρόν τουλάχιστον, δεν καλύπτεται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ, εν τούτοις είναι πολύ πιθανό ο ΕΛΓΑ να κληθεί να καταβάλει για άλλες έμμεσες συνέπειές της, εξαιρετικά μεγάλα οικονομικά ποσά αποζημιώσεων».
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
«Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Η απάντηση στο ερώτημα είναι ΝΑΙ για αρκετούς φυσικούς κινδύνους, όπως το χαλάζι, η ξηρασία, ο παγετός κ.λπ.», επισημαίνει το στέλεχος του ΕΛΓΑ.
Τον τελευταίο αιώνα, ένα θέμα που απασχόλησε σοβαρά την επιστημονική κοινότητα, ήταν η ανεύρεση μεθόδων και μέσων τροποποίησης των καιρικών συνθηκών.
Η επιστήμη ή καλύτερα η ειδικότητα που ασχολείται με τα παραπάνω, ανήκει στον τομέα της μετεωρολογίας και συγκεκριμένα ονομάζεται τροποποίηση καιρού. Η τελευταία έχει ακμάσει ιδιαίτερα την τελευταία εικοσαετία του 20ού αιώνα. Υπάρχουν πλέον εντυπωσιακές ενδείξεις ότι η τεχνική σποράς με ιωδιούχο άργυρο καθώς και άλλες αδρανείς ουσίες (αλατούχες υγροσκοπικές, ξηρός πάγος κ.λπ.) είτε με τη βοήθεια εναερίων μέσων (ειδικά τροποποιημένων αεροσκαφών) είτε με τη βοήθεια επίγειων μέσων (γεννητριών εδάφους) στην περιοχή των ανοδικών ρευμάτων της χαλαζοφόρου καταιγίδας, μπορεί να μειώσει, ακόμη και να καταστείλει τον μηχανισμό σχηματισμού χαλαζιού.
Τα ερευνητικά, σε πρώτη φάση και επιχειρησιακά στη συνέχεια προγράμματα που εφαρμόστηκαν και συνεχίζουν να εφαρμόζονται είναι:
* Προγράμματα αύξησης βροχής (Rain Enhancement) με σκοπό την αύξηση των υδάτινων αποθεμάτων συγκεκριμένων περιοχών με εμφανή τα συμπτώματα της πρόσκαιρης ή και της παρατεταμένης ξηρασίας.
* Προγράμματα πρόληψης και καταστολής χαλαζιού (Hail Suppression) με σκοπό τον περιορισμό ή και την εξάλειψη του εν λόγω φυσικού φαινομένου. Η σκοπιμότητα των προγραμμάτων αυτών είναι είτε η προστασία των αγροτικών περιοχών είτε η προστασία των αστικών περιοχών, είτε ο συνδυασμός των προηγούμενων.
* Προγράμματα αύξησης χιονιού (Show Dissipation) με σκοπό την απρόσκοπτη λειτουργία αεροδρομίων στα οποία το φαινόμενο της ομίχλης δημιουργεί σοβαρά επιχειρησιακά προβλήματα.
Ο ΕΛΓΑ έχει να επιδείξει τα τελευταία χρόνια σημαντικές δραστηριότητες στον τομέα τόσο της πρόληψης όσο και της καταστολής ορισμένων φυσικών καταστροφών. Επιγραμματικά αναφέρονται τα προγράμματα που εφαρμόζονται τόσο για την καταστολή του χαλαζιού όσο και τα αντίστοιχα για την προστασία των καλλιεργειών από τον παγετό. Κυρίαρχη θέση από τα παραπάνω έχει το πρόγραμμα προστασίας των καλλιεργειών από το χαλάζι με εναέρια μέσα, που εφαρμόζεται σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, καλύπτοντας μία έκταση 5.000.000 στρ. Το πρόγραμμα αυτό ανήκει στην κατηγορία των προγραμμάτων τροποποίησης καιρού, μία δραστηριότητα επιστημονικά αναγνωρισμένη και ιδιαίτερα επίκαιρη στην παρούσα χρονική περίοδο. Το πρόγραμμα καταστολής χαλαζιού με εναέρια μέσα που εφαρμόζεται από τον ΕΛΓΑ, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο και αποδεκτό. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Παγκόσμια Οργάνωση Τροποποίησης Καιρού που εδρεύει στις ΗΠΑ, αναγνωρίζοντας την εμπειρία του ΕΛΓΑ στο συγκεκριμένο τομέα, του ανέθεσε την εκπροσώπησή του τόσο στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και σε χώρες εκτός αυτής. Πρόσφατα (Δεκέμβριος 2006) η Αργεντινή και συγκεκριμένα η κυβέρνηση της Μεντόζα, προσκάλεσε τον ΕΛΓΑ, μέσω της υπουργού Οικονομικών να υπογράψει πρωτόκολλο συνεργασίας στον τομέα της Τροποποίησης Καιρού. Να σημειωθεί ότι στην Αργεντινή την ευθύνη των προγραμμάτων καταστολής χαλαζιού με σκοπό την προστασία των καλλιεργειών την έχει το υπουργείο Οικονομικών».
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Και ο κ. Φαραζουλής πρότεινε:
«Το παραπάνω πρόγραμμα που εφαρμόζεται από τον ΕΛΓΑ έχει πολλές δυνατότητες, αξιοποιώντας τον υφιστάμενο εξοπλισμό (ειδικά τροποποιημένα αεροπλάνα, μετεωρολογικά ραντάρ κ.λπ.). Για παράδειγμα η ίδια μέθοδος με αυτή που ήδη ακολουθείται θα μπορούσε να εφαρμοστεί στις ίδιες ή διαφορετικές περιοχές, για πρόγραμμα αύξησης βροχής ή χιονιού. Αντίστοιχα προγράμματα εφαρμόζονται σε πολλά κράτη (ΗΠΑ, Αυστραλία, Κίνα, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Αφρική κ.λπ.) και μάλιστα με πολύ καλά αποτελέσματα. Το επιπλέον κόστος που θα προέκυπτε από μία πιθανή επέκταση του ήδη εφαρμοζόμενου προγράμματος και στον τομέα της αύξησης βροχής (η επέκταση θα είναι χρονική δεδομένη ότι τα προγράμματα αυτά εφαρμόζονται κατά τη χειμερινή περίοδο), μπορεί να θεωρηθεί αμελητέο συγκρινόμενο με τα πιθανά οφέλη που μπορεί να εξασφαλίσει.
Απαιτούμενες ενέργειες:
1. Με τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο ΕΛΓΑ να απευθυνθεί σε φορείς του κράτους που εμπλέκονται σε θέματα διαχείρισης υδάτινων πόρων, προκειμένου να διερευνηθεί το ενδιαφέρον των τελευταίων να συμμετάσχουν σ΄ ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αύξησης βροχής ή και χιονιού στη χώρα μας.
2. Ανάθεση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ, της μελέτης και μετέπειτα εφαρμογής ενός προγράμματος αύξησης βροχής και χιονιού με σκοπό την έγκαιρη αντιμετώπιση του φαινομένου της ξηρασίας.
3. Η εφαρμογή στη χώρα μας ενός οργανωμένου ερευνητικού – επιχειρησιακού προγράμματος αύξησης βροχής και χιονιού σε περιοχές όπου έχουν καταγραφεί οι πρώτες επιπτώσεις της ξηρασίας. Οι περιοχές αυτές θα μπορούσαν να είναι σε πρώτη φάση η ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας καθώς και η αντίστοιχη της Κεντρικής Μακεδονίας. Οι κανόνες εφαρμογής ενός προγράμματος αύξησης βροχής είναι συγκεκριμένοι και υπαγορεύονται από τα σχετικά εγχειρίδια της Παγκόσμιας Επιστημονικής Κοινότητας. Σημειώνεται ότι το υλικό σποράς που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί θα είναι ο ιωδιούχος άργυρος καθώς και διάφορες άλλες χημικές αλατούχες ενώσεις. Από τα παραπάνω υλικά δεν θα υπάρξει η παραμικρή περιβαλλοντολογική επιβάρυνση δεδομένου ότι έχει προηγηθεί δημοσιευμένη μελέτη που εκπονήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, για το αντίστοιχο πρόγραμμα για το χαλάζι, όπου χρησιμοποιείται το ίδιο υλικό και μάλιστα σε υπερπολλαπλάσιες ποσότητες, από την οποία καταδεικνύεται ότι δεν έχει προκύψει η παραμικρή περιβαλλοντολογική επίπτωση».
ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Με βάση τη συγκεκριμένη εισήγηση συντάχθηκε από τον ΕΛΓΑ προσχέδιο εφαρμογής προγράμματος αύξησης βροχής στην Ελλάδα όπου αναφέρεται μεταξύ άλλων:
«Το πρόγραμμα θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας και Δυτικής Θεσσαλίας και συγκεκριμένα στις Νότιες κλιτείς των ορεινών όγκων Αντιχάσια και Χάσια και στις ανατολικές κλιτείς των ορεινών όγκων της Πίνδου, σε συνολική έκταση 4.500 τ.μ. περίπου.
Αντικειμενικός σκοπός του προγράμματος θα είναι η σπορά των νεφών για τον εμπλουτισμό των υδάτινων ταμιευτήρων και φραγμάτων των περιοχών αυτών (λίμνη Ταυρωπού κ.λπ.), καθώς και την υδάτινη ενίσχυση των υπολεκανών απορροής του Πηνειού και των παραποτάμων του.
Φορέας υλοποίησης του όλου έργου θα μπορούσαν να είναι ο ΕΛΓΑ (Δ/νση Μελετών και Εφαρμογών Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών (ΚΕ.Μ.Ε.) του ΕΛ.Γ.Α., με την επιστημονική εποπτεία του Α.Π.Θ.
Ο ΕΛ.Γ.Α. αξιοποιώντας τα στοιχεία που θα συγκεντρώσει από την πρώτη φάση της εφαρμογής αυτού του προγράμματος, θα μπορούσε στη συνέχεια να σχεδιάσει, να οργανώσει και να εφαρμόσει, ένα πολυετές συντονισμένο πρόγραμμα αύξησης των βροχοπτώσεων στον ελλαδικό χώρο, με άμεσο στόχο να καλύψει ανάγκες του υπουργείου Αγροτικής Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της ΕΥΔΑΠ, της ΔΕΗ και άλλων φορέων, οι οποίοι θα έχουν προηγουμένως εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον.
Το πρόγραμμα θα υποστηριχθεί από το μετεωρολογικό και πτητικό προσωπικό που διαθέτει ο ΕΛΓΑ, ενώ σε πρώτη φάση θα επιδιωχθεί η μίσθωση ειδικών τροποποιημένων αεροσκαφών, μετεωρολογικών radar καιρού, πτητικού προσωπικού κ.λπ. από τον ιδιωτικό τομέα.
Η μεθοδολογία σποράς των νεφών που ο ΕΛ.Γ.Α. θα ακολουθήσει θα στηρίζεται στην εισαγωγή μικρών ποσοτήτων τεχνητών πυρήνων συμπύκνωσης, μέσα σε νέφη που περιέχουν ικανές ποσότητες υπέρψυχρου νερού. Με την εισαγωγή των πυρήνων αυτών επιδιώκεται ο εγκλωβισμός (συγκέντρωση), γύρω από τους πυρήνες συμπύκνωσης των σταγόνων υπέρψυχρου νερού που δεν μετατρέπονται σε σταγόνες βροχής μεγάλου και άρα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να φθάσουν στο έδαφος. Αυτό μειώνει τις απώλειες από εξάτμιση, καθώς όλοι οι υδρατμοί μετατρέπονται σε σταγόνες βροχής μεγάλου μεγέθους και άρα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να φθάσουν στο έδαφος. Ως συνέπεια της διαδικασίας αυτής είναι η αύξηση της βροχόπτωσης που θα έδινε ένα νέφος, σε ποσοστά που, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας (WMO), κυμαίνονται από 5-20%.
Η επιλογή του είδους των νεφών, που θεωρούνται καταλληλότερα για σπορά, εξαρτάται από τη συχνότητα εμφάνισης συγκεκριμένων ειδών νεφών στην περιοχή εφαρμογής ενός προγράμματος (στρατόμορφα ή σωρειτόμορφα), σε συνδυασμό με το χρόνο εφαρμογής του. Οι συνήθεις πλέον ενδεδειγμένοι περίοδοι εφαρμογής ενός προγράμματος αύξησης βροχής θεωρούνται οι φθινοπωρινοί (1 Οκτωβρίου μέχρι 15 Δεκεμβρίου) και η εαρινή περίοδος (1 Μαρτίου μέχρι 31 Μαΐου).
Η υπάρχουσα υποδομή στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.) σε τεχνολογικό εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό, θα αποτελέσει όχι μόνο τη βάση αλλά και τον καταλύτη στην υλοποίηση αυτού που τόσο σημαντικού για τη χώρα μας προγράμματος.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα συνιστά μια συμπληρωματική παρέμβαση στο σχεδιασμό της πολιτικής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της διαχείρισης του υδατινού δυναμικού και θα συνδυάζεται με το σύνολο των άλλων δράσεων που έχουν αποφασιστεί και δρομολογηθεί (φράγματα, αρδευτικά έργα, υδατοδεξαμενές, κ.ά.) ώστε να αντιμετωπισθεί το μείζον αυτό πρόβλημα ελληνικής γεωργίας με ό,τι μέσο διαθέτει σήμερα η επιστήμη και η τεχνολογία».
triklopodia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου