Ο καρκίνος του προστάτη, είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες. Η 15η Σεπτεμβρίου είναι η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη

Επιμέλεια Αγγελική Μήλιου, βιολόγος, medlabnew.gr

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει από τον καρκίνο του προστάτη.

Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται στις μεγαλύτερες ηλικίες, είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους άνδρες των δυτικών κοινωνιών και αποτελεί τη δεύτερη, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσος.

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας κάτω από την ουροδόχο κύστη και βρίσκεται μόνο στους άνδρες. Ένας στους επτά άνδρες στη  θα αναπτύξει καρκίνο του προστάτη έως την ηλικία των 75 ετών, και ένας στους πέντε άνδρες θα εμφανίσει συμπτώματα μέχρι να φτάσει τα 85 έτη. Εμφανίζεται λιγότερο συχνά σε άνδρες κάτω των 50 ετών, εκτός εάν έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη.

Καθώς μεγαλώνει ένας άνδρας, μεγαλώνει φυσιολογικά και ο προστάτης, αλλά, όπως αναπτύσσεται, μπορεί να περιορίσει ή να αποφράξει την ουρήθρα με αποτέλεσμα να αλλάξουν οι συνήθειες ούρησης. Η διόγκωση αυτή ονομάζεται "καλοήθης υπερπλασία του προστάτη" και δεν πρόκειται για καρκίνο. Είναι δυνατόν να προκαλέσει συμπτώματα, όπως συχνοουρία (ειδικά τη νύχτα), επείγουσα ανάγκη για ούρηση, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, διακοπτόμενη ροή ούρων.

Ο πρώιμος καρκίνος του προστάτη, που είναι θεραπεύσιμος, σπάνια προκαλεί συμπτώματα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο καρκίνος δεν είναι αρκετά μεγάλος για να ασκήσει πίεση στην ουρήθρα. Εάν αναπτυχθεί και εξαπλωθεί πέρα από τον προστάτη (προχωρημένος καρκίνος), μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα προβλήματα: πόνο ή κάψιμο κατά την ούρηση, αυξημένη συχνότητα ή δυσκολία στην ούρηση, αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα, πόνο στην πλάτη, τους γοφούς ή τους άνω μηρούς. Αυτά τα συμπτώματα είναι κοινά σε πολλές παθήσεις και δεν σηματοδοτούν πάντοτε την ύπαρξη προχωρημένου καρκίνου του προστάτη.

Συμπτώματα

Η πλειοψηφία των προστατικών καρκίνων σε πρώιμα στάδια δεν προκαλεί καθόλου συμπτώματα, κάτι που κάνει ακόμα πιο σημαντική την τακτική εξέταση από τον γιατρό. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

•   Συχνή ή επιτακτική ανάγκη ούρησης, με διακοπτόμενη ή καθυστερημένη ροή

•   αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα

•   δυσουρία (δυσκολία στην ούρηση)

•   συχνουρία, ιδιαίτερα το βράδυ

•   πόνος ή τσούξιμο κατά τη διάρκεια της ούρησης

•    ατελής κένωση της κύστης

•    συνεχής πόνος στη ράχη, τη λεκάνη ή τους γλουτούς

•    επώδυνη εκσπερμάτιση

•   στυτική δυσλειτουργία

•    απώλεια όρεξης και βάρους

•   επίμονος πόνος στα οστά.

Παρότι οι αιτίες του καρκίνου του προστάτη είναι άγνωστες, η πιθανότητα εμφάνισής του αυξάνεται με την ηλικία – πλήττει κυρίως τους άνδρες άνω των 65 ετών, άνδρες των οποίων ο πατέρας ή ο αδελφός είχε καρκίνο του προστάτη, ή με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού.

Σε ποσοστό 5% – 10% των ανδρών με καρκίνο του προστάτη, το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό τους ίσως να δείχνει ότι έχουν κληρονομήσει ένα γονίδιο που συνέβαλε στην ανάπτυξη του καρκίνου.

Ο γιατρός σας θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση με μια σειρά εξετάσεων. Μπορεί να κάνετε τις ακόλουθες εξετάσεις: εξέταση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), δακτυλική εξέταση (μέσω του πρωκτού). Η βιοψία γίνεται αν η εξέταση PSA ή η δακτυλική εξέταση είναι φυσιολογικές. Εάν η βιοψία δείξει καρκίνο στον προστάτη, επιπρόσθετες εξετάσεις μπορούν να γίνουν για να εντοπιστεί η έκταση του καρκίνου και η πιθανότητα εξάπλωσής του σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτό βοηθά τον γιατρό να προτείνει την καλύτερη θεραπευτική αγωγή. Οι εξετάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος, σπινθηρογράφημα οστών, μαγνητική τομογραφία (MRI), αξονική τομογραφία (CT).

Για τη σταδιοποίηση του καρκίνου του προστάτη χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο διεθνές σύστημα που ονομάζεται TNM και δείχνει την έκταση εξάπλωσης του καρκίνου.

•   T – δείχνει το μέγεθος και το βάθος της εισβολής του όγκου.

•   Ν – δείχνει κατά πόσον επηρεάζονται οι λεμφαδένες.

•   Μ – δείχνει εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί (έχει κάνει μετάσταση).

Στο σύστημα σταδιοποίησης TNM σε κάθε γράμμα αντιστοιχεί ένας αριθμός που δείχνει πόσο προχωρημένος είναι ο καρκίνος. Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός, τόσο λιγότερο προχωρημένος είναι ο καρκίνος.

Στον καρκίνο του προστάτη δίνεται επίσης ένας βαθμός που δείχνει πόσο γρήγορα εξελίσσεται ο καρκίνος. Για τον σκοπό αυτό, χρησιμοποιείται το σύστημα διαβάθμισης Gleason (Γκλίζον). Ο βαθμός υπολογίζεται δίνοντας στους δύο πιο κοινούς τύπους ιστού από τη βιοψία βαθμολογία μεταξύ 3 και 5. Αυτοί οι δύο βαθμοί αθροίζονται για να βγει ο τελικός βαθμός με βάση το 10. Ένας χαμηλός βαθμός Gleason (6) δείχνει αργή ανάπτυξη (λιγότερο επιθετική) του καρκίνου. Η υψηλότερη βαθμολογία (8-10) δείχνει ταχύτερη αύξηση (πιο επιθετική) του καρκίνου. Ο γιατρός θα εξετάσει επίσης το μέγεθος του καρκινικού όγκου. Για παράδειγμα, αν υπάρχει ένα μικρό καρκινικό σημείο, ο γιατρός το εκτιμά ως καρκίνο περιορισμένης έκτασης. Σε έναν καρκίνο περιορισμένης έκτασης και χαμηλού βαθμού η θεραπευτική αγωγή που θα επιλέξει ο γιατρός σας μπορεί να είναι λιγότερο επιθετική.

H 5-ετή επιβίωση ανάλογα με το στάδιο του καρκίνου του προστάτη την ώρα της διάγνωσης είναι:

ΣTAΔIO	5-ETH EΠIBIΩΣH
Eντοπισμένο (I & II)	100%
Περιοχικό (III & μη-μεταστατικό IV)	100%
Mεταστατικό (προχωρημενο IV)	31%

 H 5-ετή επιβίωση αναφέρεται στο ποσοστό των ασθενών που ζουν τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την διάγνωση του καρκίνου. Φυσικά πολλοί από αυτούς τους ασθενείς ζουν περισσότερο από 5 χρόνια μετά την διάγνωση.

Ο ουρολόγος θα σας συστήσει την καλύτερη θεραπεία, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, τη γενική κατάσταση της υγείας σας, το πόσο γρήγορα ο καρκίνος του προστάτη αυξάνεται (τον βαθμό) και αν έχει εξαπλωθεί (το στάδιο). Οι θεραπείες για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη περιλαμβάνουν τη χειρουργική επέμβαση και την ακτινοθεραπεία. Αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέραν του προστάτη, μπορεί να εφαρμοστεί η ορμονοθεραπεία.

triklopodia