Επτά (από τα 50) φυτά που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας

Πολλά πράγματα έχουν ασκήσει την επίδρασή τους στον ανθρώπινο πολιτισμό. Ανάμεσά τους και πενήντα φυτά. Κάποια από αυτά είναι πολύ γνωστά, όπως το ρύζι, το βαμβάκι, το τσάι, το καουτσούκ, το σιτάρι, ο καπνός, ο καφές, το ζαχαροκάλαμο, το καλαμπόκι και το σταφύλι. Υπάρχουν όμως και άλλα με λιγότερο γνωστή ιστορία, όπως ο ευκάλυπτος, η ιτιά, η αγαύη, η κάνναβη. Σίγουρα όμως χωρίς όλα αυτά τα 50 βότανα, δημητριακά, λαχανικά, φρούτα και λοιπά είδη του φυτικού βασιλείου η ιστορία του πολιτισμού μας θα είχε πάρει διαφορετική τροπή.
Στο βιβλίο του με τίτλο «Πενήντα φυτά που άλλαξαν την πορεία της ιστορίας» (Fifty Plants that Changed the Course of History) ο Άγγλος δημοσιογράφος και συγγραφέας Bill Laws διηγείται τη συναρπαστική ιστορία καθενός από τα ξεχωριστά φυτά. Αναφέρει πότε τα ανακάλυψε ο πολιτισμένος κόσμος και πώς επινοήθηκαν οι πολλαπλές χρήσεις τους. Εκτός από τροφή χρησιμοποιήθηκαν για την παρασκευή φαρμάκων, ρούχων, βιομηχανικών ειδών, ζαχαρωτών, σαπουνιών, ρούχων, σκοινιών και άλλων αντικειμένων (http://aob.oxfordjournals.org/content/109/1/ix.extract).
Ιδού επτά από τα 50 φυτά και οι λόγοι που τα κάνουν να ξεχωρίζουν.
Λευκή μουριά
Με τα φύλλα της τρέφονται οι μεταξοσκώληκες, που προσφέρουν το μετάξι. Κινέζοι και Ιάπωνες κατασκευάζουν επίσης από το ξύλο της ντουλάπια και μουσικά όργανα.
Λευκή ιτιά
Το δραστικό συστατικό της (σαλικυλικό οξύ) κρύβεται μέσα στις ασπιρίνες, ενώ με αυτήν φτιάχνονται ακόμα τα μπαστούνια του κρίκετ και τα καλάθια των αερόστατων.
Ευκάλυπτος: Αποκαλείται και «πράσινος χρυσός». Ανακαλύφθηκε το 1770 στην Αυστραλία από τον εξερευνητή καπετάνιο James Cook. Έκτοτε τον βρίσκουμε μέσα σε καραμέλες, τσίχλες, στοματικά διαλύματα, σιρόπια, φάρμακα για το αναπνευστικό, βιταμίνες, διουρητικά, αντισηπτικά, απολυμαντικά, μέλια. Η κυτταρίνη του μας έδωσε χαρτί τουαλέτας, χαρτόνι, χαρτί εφημερίδας, εσώρουχα και αντιπυρικές στολές, ενώ το ξύλο του αποτέλεσε φθηνό καύσιμο για τις ατμομηχανές.
Αγαύη: Δίχως αυτήν δε θα υπήρχε το χειρουργικό νήμα (ούτε και η τεκίλα). Με τις ίνες της κατασκευάζονται ταπέτα τύπου σιζάλ (είδος ψάθας), σκοινιά, σανδάλια, καλάθια, χαρτί αλλά και δηλητηριώδη βέλη.
Κάνναβη: Αν δεν φύτρωνε, πώς θα φτιάχναμε άραγε το σκοινί της κρεμάλας; Ή τα βιώσιμα πλαστικά, τα σκοινιά και τα πανιά των πλοίων του 19ου αιώνα, το αμερικανικό χαρτί της ίδιας εποχής, καθώς και τα πρώτα τζιν παντελόνια Levi’s (με τα χάλκινα καψούλια) για τους ανθρακωρύχους; Οι λοιπές χρήσεις της είναι πασίγνωστες…
Καρύδα: Μας δίνει τις γνωστές ίνες κοκκοφοίνικα, ενώ με τα έλαιά της παρασκευάζονται σαπούνια, μαργαρίνη και μαγειρικό λίπος (φθηνό υποκατάστατο του βουτύρου, το οποίο χρησιμοποιείται – αθόρυβα – στη διατροφή μας), κρέμα γάλακτος και πηκτικές ουσίες.
Ανανάς: Σε αυτόν οφείλουμε τα σημερινά θερμοκήπια. Όταν το 1600 οι Ισπανοί έφεραν από την Αμερική στην Ευρώπη τον περίεργο καρπό, η καλλιέργεια ανανάδων έγινε δημοφιλές ανταγωνιστικό άθλημα μεταξύ των πλουσίων της βικτωριανής εποχής. Για να ευδοκιμήσει ο εξωτικός ανανάς σε τόσο ψυχρό κλίμα, εφηύραν τα θερμοκήπια, τα οποία κόσμησαν εκατοντάδες καθωσπρέπει κατοικίες της εποχής. Golden Magazine

Golden Magazine