Οταν το κράτος δεν μπορεί, οι πολίτες κάνουν θαύματα

Ξεκίνησε όπως όλες οι «παλαβές» για την εποχή τους ιδέες: από την παρόρμηση μιας ομάδας ανθρώπων με αγάπη και όραμα για τον πολιτιστικό πλούτο του τόπου, οι οποίοι αποφάσισαν να αναλάβουν την αποκατάσταση αρχαίων μνημείων που το κράτος δεν ήταν σε θέση να φέρει εις πέρας.
Η κίνηση πολιτών «Διάζωμα», που οραματίστηκε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Σταύρος Μπένος, κατόρθωσε σε πολύ σύντομο διάστημα να υπερβεί όχι μόνο το ανάχωμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης και την ψευδαίσθηση της απόλυτης ανημπόριας που τη συνοδεύει, αλλά το μεγαλύτερο εμπόδιο σε κάθε δημιουργική προσπάθεια, ήτοι την έντονη δυσπιστία ενός απαυδισμένου, από τις αλλεπάλληλες διαψεύσεις, κόσμου. Σήμερα, μόλις τρία χρόνια από τη σύστασή του, τον Ιούλιο του 2008, το «Διάζωμα» διενεργεί εργασίες ανάδειξης (ανασκαφές, αρχιτεκτονικές μελέτες, αναστηλώσεις) σε πενήντα αρχαία θέατρα σε ολόκληρη τη χώρα.
Ανέλπιστη συνδρομή
Η ανταπόκριση του κόσμου, ο οποίος σπεύδει να συνδράμει προσφέροντας είτε χρήματα στους «κουμπαράδες» που ανοίγει το «Διάζωμα» για τη χρηματοδότηση κάθε θεάτρου ξεχωριστά, είτε εθελοντική εργασία, είναι, όπως ομολογεί ο Μπένος, ανέλπιστη.

Η επιτυχία, το γεγονός ότι την προσπάθεια αγκάλιασαν, δηλαδή εμπιστεύτηκαν όλοι οι δυνητικά εμπλεκόμενοι με την αποκατάσταση των εν λόγω μνημείων, είναι απόρροια τριών διαφορετικών παραγόντων: του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του σωματείου και των ξεκάθαρων οικονομικών του, του σεβασμού της ιδιοπροσωπίας και της ιερότητας των μνημείων που έκαμψε τη δικαιολογημένη από την εμπειρία έντονη δυσπιστία των αρχαιολόγων και της εξασφάλισης της στήριξης των τοπικών κοινωνιών που πολύ γρήγορα αντιμετώπισαν το έργο του «Διαζώματος» ως δώρο.

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας αυτής αποδεικνύεται πολύτιμο δεδομένων των πολιτικών και οικονομικών συγκυριών. Aποδεικνύεται περίτρανα ότι οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες και η παραμικρή μεμονωμένη συνδρομή σε αυτές, μπορούν να αποδώσουν πολύτιμους καρπούς για ολόκληρη την κοινωνία. Οτι το κράτος δεν είναι πανάκεια κι ότι οι φορείς του δεν είναι αγιάτρευτα ανήμποροι και παροπλισμένοι. Μόλις κινητοποιήθηκε μια ομάδα πολιτών, αναλαμβάνοντας ακόμα και τον συντονισμό κρατικών φορέων, η συνεργασία στέφθηκε με επιτυχία, ενώ έγινε δυνατή και η απορρόφηση κονδυλίων. Σήμερα πια «ωρίμασαν», όπως ανέφερε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου στο Μέγαρο Μουσικής ο Στ. Μπένος, «οι συνθήκες να κατακτήσουμε το αυτονόητο: τη χρήση αυτών των χώρων».
Η συνεργασία ήρθε την κατάλληλη στιγμή: την ώρα που υπό το βάρος οικονομικών δυσχερειών το Μέγαρο αναζητούσε διέξοδο μέσω του «ανοίγματος στην Ελλάδα». Στις 4/9, στο αποκατεστημένο θέατρο της Μαρώνειας στη Ροδόπη ο έγκριτος φιλόλογος και μεταφραστής Δημήτρης Μαρωνίτης διάβασε με την ηθοποιό Λυδία Φωτοπούλου αποσπάσματα από τη δική του, νέα μετάφραση της ομηρικής Ιλιάδας.

Η Καμεράτα
Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Μεγάρου με το «Διάζωμα», η Καμεράτα θα δώσει δύο υπαίθριες συναυλίες στα αρχαία ωδεία της Μεσσήνης και της Κω την Παρασκευή 23 και την Τετάρτη 28/9 αντίστοιχα. «Είναι σαν να γίνεται μια επανεκκίνηση στα μνημεία αυτά», τόνισε με ενθουσιασμό ο κ. Μπένος, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη να «εθιστούν οι πολίτες σε τέτοιες εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου». Το πρόγραμμα των συναυλιών συνδυάζει, όπως ανέφερε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Νίκος Τσούχλος, «το λόγιο στοιχείο με την ελληνική παράδοση, προσφέροντας έναν ήχο που ταιριάζει με τον δεδομένο χώρο». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει έργα Ελλήνων συνθετών (Τσαλαχούρη, Κωνσταντινίδη, Βάρβογλη) και τις 4 Εποχές του Βιβάλντι.

Ο πρόεδρος του Μεγάρου, Ιωάννης Μάνος, χαρακτήρισε «αποστολική» την προσπάθεια ανακαίνισης των αρχαίων θεάτρων και ωδείων, τα οποία με την παρουσία της μουσικής θα ξαναζωντανέψουν για το κοινό. Η συνεργασία θα διευρυνθεί με τη διενέργεια διαλέξεων στο πλαίσιο του προγράμματος του Megaron Plus στα εν λόγω θέατρα. Η επιτυχημένη προσπάθεια του «Διαζώματος» και η έναρξη της συνεργασίας με το Μέγαρο πρέπει, όπως τόνισε ο κ. Ι. Μάνος, να μας δώσουν το έναυσμα «να σκεφτούμε την Ελλάδα μετά την κρίση». Το στοίχημα, με άλλα λόγια, είναι να μετατρέψουμε την κρίση σε δημιουργική αφετηρία για την ανάπτυξη.

Του Σπυρου Γιανναρα για την καθημερινή